1. JAKIE MASZ UPRAWNIENIA?
1.1. Wynagrodzenie zgodne z umową o pracę
-Umowa o pracę zawierana na piśmie, Ustawa o warunkach pracy, część 14-15 i 14-6
Ogólna zasada stanowi, że masz prawo do wynagrodzenia zgodnego z ustaleniami dokonanymi z pracodawcą ustnie lub na piśmie. Zgodnie z Ustawą o warunkach pracy, jako pracownik masz prawo do zawarcia na piśmie umowy o pracę, która wyraźnie określa szczegóły obejmujące warunki wynagrodzenia. Jako pracownik możesz domagać się od pracodawcy umowy o pracę zawartej w formie pisemnej. Jeśli pracodawca nie zawrze z Tobą umowy o pracę w formie pisemnej, możesz zwrócić się do Norweskiej Inspekcji Pracy, aby uzyskać niezbędne informacje i pomoc.
Warunki zapłaty mogą być uzgodnione ustnie i przedstawione na harmonogramach pracy, na paskach wypłaty lub w umowie o pracę. Jeśli nie masz umowy o pracę zawartej na piśmie, zajrzyj do wydanej przez Juss-Buss broszury pt. „Umowa o pracę i warunki pracy” (punkt 2.2.2). Znajdziesz ją na stronie www.jussbuss.no.
Pracodawca nie może wprowadzać żadnych zmian w warunkach wynagradzania, jeśli nie uzgodni tego z Tobą. Obowiązujące warunki wynagradzania to te, które zostały uzgodnione najpóźniej.
Podczas obliczania Twojego wynagrodzenie pracodawca wykorzystuje zwykle uzgodnione warunki wynagradzania jako podstawę. Oprócz zapłaty możesz się także zgodzić na otrzymywanie świadczeń rzeczowych. Przykładem może być korzystanie z telefonu komórkowego lub komputera.
-Konieczność działania na szkodę pracownika
Patrz np. Ustawa o warunkach pracy, część 1-9, Umowa o urlopach rocznych, część 3; patrz też: Ustawa o sporach pracowniczych, część 6.
Ogólna zasada mówi, że jeśli obowiązujące przepisy dają Ci uprawnienia korzystniejsze niż Twoja umowa o pracę, jako podstawę wykorzystuje się postanowienia przepisów. Jeśli Twoje zatrudnienie regulowane jest przez układ zbiorowy, a jego warunki stoją w sprzeczności z warunkami Twojej umowy o pracę, za podstawę przyjmuje się zwykle postanowienia układu zbiorowego. Więcej informacji na temat płatności za nadgodziny znajdziesz w punkcie 2.2, a na temat innych uprawnień — w punkcie 2.5. Jeśli nie wiesz, czy Twoje zatrudnienie podlega układowi zbiorowemu, porozmawiaj o tym z pracodawcą, wybranym przedstawicielem pracowników lub współpracownikiem.
Umowa nie zawiera zwykle odpowiedzi na wszystkie wątpliwości dotyczące warunków wynagradzania. W poniższej części odpowiadamy na typowe pytania, które często nie są objaśnione w umowie o pracę.
2.1.1. Przerwy w pracy zaliczane do czasu pracy
Ustawa o warunkach pracy, część 10-9
Jeśli liczba godzin pracy przekracza pięć i pół godziny dziennie, pracownik ma prawo do co najmniej jednej przerwy. Jeśli liczba godzin pracy wynosi co najmniej osiem godzin dziennie, pracownik ma prawo do przerwy półgodzinnej.
Jeśli nie dysponujesz odpowiednimi warunkami do odbycia przerwy (pokojem socjalnym) i nie masz możliwości opuszczenia miejsca pracy lub musisz być stale do dyspozycji pracodawcy, przerwę zalicza się do godzin pracy. W takiej sytuacji masz prawo otrzymywać za nią wynagrodzenie.
2.1.2. Gdy pracodawca nie potrzebuje pracowników
Jeśli pracodawca nie ma dla Ciebie wystarczająco dużo pracy, nadal masz prawo do wynagrodzenia. Może np. zdarzyć się tak, że pracodawca nie potrzebuje pracowników, ponieważ nie otrzymał wystarczającej ilości zamówień albo sprzęt wykorzystywany do pracy uległ awarii. W takich przypadkach wynagrodzenie oblicza się na podstawie liczby godzin, które pracownik przepracowałby zgodnie ze swoją umową o pracę.
W takich sytuacjach pracodawca ma obowiązek wypłaty
wynagrodzenia pod warunkiem, że pracownik jest dostępny. Musisz więc być do dyspozycji pracodawcy i móc przyjść do pracy w godzinach określonych w umowie o pracę, jeśli pracodawca będzie tego potrzebować.
Jeśli pracodawca nie potrzebuje pracowników przez dłuższy czas, w określonych sytuacjach możesz złożyć wypowiedzenie. Pracodawca może też Cię tymczasowo zwolnić. Więcej informacji na temat warunków odnoszących się do wypowiedzeń i zwolnień tymczasowych można znaleźć w broszurze pt. „Wypowiedzenie, zwolnienie lub zwolnienie tymczasowe”.
2.1.3. Wypłacanie wynagrodzenia w okresie zwolnienia tymczasowego
Realizacja obowiązku wypłacania wynagrodzeni a w okresach zwolnienia tymczasowego, część 3 (1)
Zasadniczo w okresie zwolnienia tymczasowego masz uprawnienia do otrzymywania od pracodawcy wynagrodzenia. Okres ten wynosi 10 dni roboczych, jeśli czas pracy został skrócony o co najmniej 40%, i 15 dni roboczych, jeśli czas pracy skrócono o mniej niż 40%. Później, po spełnieniu określonych warunków, będziesz otrzymywać zasiłek dla bezrobotnych od Norweskiego Urzędu Pracy i Opieki Społecznej (NAV) do momentu, w którym obowiązek zapłaty wynagrodzenia przez pracodawcę wejdzie w życie się ponownie.
Więcej informacji na temat warunków dotyczących otrzymywania zasiłku dla bezrobotnych w okresie zwolnienia tymczasowego można uzyskać w Norweskim Urzędzie Pracy i Opieki Społecznej (NAV) lub na jego stronie internetowej: www.nav.no.
Obowiązek wypłacania wynagrodzenia w okresach zwolnienia tymczasowego
2.1.4. Wynagrodzenie w okresie wypowiedzenia
-Rozwiązanie stosunku pracy za wypowiedzeniem, Ustawa o warunkach pracy, rozdział 15
Jeśli zrezygnujesz ze swojego stanowiska lub dostaniesz wypowiedzenie od pracodawcy, masz prawo do otrzymywania wynagrodzenia w okresie wypowiedzenia, musisz jednak pozostać do dyspozycji pracodawcy.
W niektórych przypadkach pracodawca powiadamia pracownika, że nie powinien on pracować w okresie wypowiedzenia. Jeśli pracodawca nie chce, żebyś przychodził/przychodziła do pracy, nadal musisz pozostawać do jego dyspozycji, aby nie utracić prawa do wynagrodzenia. Oznacza to, że musisz przyjść do pracy, jeśli pracodawca Cię o to poprosi. W takich sytuacjach Juss-Buss zaleca skontaktowanie się z pracodawcą w celu upewnienia się, czy wymaga on od Ciebie świadczenia pracy.
Ponieważ później może się pojawić spór o Twoje uprawnienia do wynagrodzenia w okresie wypowiedzenia, przekaż pracodawcy pisemne oświadczenie, że jesteś do jego dyspozycji i możesz pracować. Możesz je przesłać listem poleconym lub pocztą elektroniczną, oświadczając, że chcesz pracować w okresie wypowiedzenia.
Uprawnienie do wynagrodzenia w okresie wypowiedzenia nie musi być uwarunkowane przez faktyczne świadczenie pracy w tym czasie. Jeśli obie strony tego chcą, mogą uzgodnić, że pracownik nie musi pracować w okresie wypowiedzenia, ale i tak otrzyma wynagrodzenie. Określa się to mianem zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy. Juss-Buss zaleca, aby w takich sytuacjach zawierać umowę na piśmie. Pozwoli to uniknąć późniejszych sporów dotyczących prawa do wynagrodzenia. W tego typu przypadkach pracownik nie ma obowiązku pozostawania w dyspozycji pracodawcy.
2.1.5. Zwolnienie z pracy ze skutkiem natychmiastowym
-Rozwiązanie stosunku pracy w trybie natychmiastowy, Ustawa o warunkach pracy, część 15-14
Zwolnienie z pracy ze skutkiem natychmiastowym oznacza, że Twoje prawa i obowiązki wynikające ze stosunku pracy ustają natychmiast. Obowiązek pracodawcy do wypłacania Ci wynagrodzenia i Twój obowiązek do świadczenia pracy ustają więc w tej samej chwili.
Więcej informacji na temat warunków odnoszących się do wypowiedzeń, zwolnień ze skutkiem natychmiastowym i zwolnień tymczasowych można znaleźć w broszurze pt. „Wypowiedzenie, zwolnienie lub zwolnienie tymczasowe”.
2.2. Dodatki za nadgodziny
-Zapłata za nadgodziny, Ustawa o warunkach pracy, części 10-4 (1), 10-6 (2) i 10-6 (11)
Przejrzysta jasna zasada mówi, że każdy ma prawo do zapłaty za nadgodziny, jeśli jego czas pracy jest dłuższy niż normalne ustawowe godziny pracy. Za normalne godziny pracy uważa się zwykle 9 godzin w okresie 24-godzinnym i 40 godzin w okresie 7 dni. W każdym tygodniu można wybrać taki sposób obliczania liczby nadgodzin, który daje ich większą liczbę. Masz prawo do otrzymania dodatku za nadgodziny wynoszącego co najmniej 40% ustalonego wynagrodzenia. Jeśli więc Twoja stawka godzinowa wynosi 100 NOK, masz prawo otrzymać dodatkowe 40 NOK za każdą godzinę przepracowaną poza normalnymi godzinami pracy.
-Wyjątki, Ustawa o warunkach pracy, części 10-12 i 10-5
Istnieją pewne specjalne reguły i wyjątki od zasad dotyczących zwykłych nadgodzin i dodatków za nadgodziny. Dotyczą one pracowników na stanowiskach wyższego szczebla lub szczególnie niezależnych. Aby można było uznać stanowisko za stanowisko wyższego szczebla lub szczególnie niezależne, trzeba spełnić wiele wymagań. Wyjątki mogą też dotyczyć pracowników objętych układem zbiorowym.
Należy pamiętać, że za nadgodziny można też otrzymać dodatkowy czas wolny (o ile zostało to wcześniej uzgodnione na piśmie). Pracodawca i pracownik nie mogą jednak ustalić niższej stawki dodatku za nadgodziny — musi ona wynosić co najmniej 40% normalnej stawki godzinowej. Pracodawca ma obowiązek wypłacić dodatek za nadgodziny. Jeśli jednak wymienisz nadgodziny na dodatkowy czas wolny, nie masz uprawnień do otrzymania wynagrodzenia podstawowego.
2.3. Wynagrodzenie za czas urlopu
Obliczanie i wypłata wynagrodzenia za czas urlopu, Ustawa o urlopach rocznych, części 10 i 11
Pracownik ma prawo do otrzymania wynagrodzenia za czas urlopu w wysokości co najmniej 10,2% podstawy tego wynagrodzenia. Podstawą wynagrodzenia za czas urlopu jest cały dochód przed opodatkowaniem wypłacony w poprzednim roku. Podstawa wynagrodzenia za czas urlopu jest podana na rozliczeniu na koniec roku, które otrzymujesz od pracodawcy. Pełna kwota jest zwykle wypłacana przed rozpoczęciem urlopu lub wraz z ostatnią pensją pracownika, jeśli przestał on pracować w danej firmie. W praktyce wynagrodzenia za czas urlopu są najczęściej wypłacane w czerwcu. Możesz jednak zawsze wnioskować o wypłatę tej kwoty co najmniej tydzień przed rozpoczęciem urlopu. Jeśli nie wykorzystasz urlopu (choć jest to niezgodne z prawem), Twoje uprawnienia do urlopu i wynagrodzenia za czas urlopu zostaną automatycznie przeniesione na kolejny rok. Pamiętaj, że umowa u pracę lub układ zbiorowy mogą dawać Ci lepsze uprawnienia do wynagrodzenia za czas urlopu.
Więcej informacji na temat urlopów i wynagrodzeń za urlop można znaleźć w wydanej przez Juss-Buss broszurze pt. „Urlopy i nieobecności”.
2.4. Odsetki od zaległych płatności
Ustawa o odsetkach od zaległych płatności, części 2 i 3
Jeśli nie otrzymasz wynagrodzenia lub wynagrodzenia za czas urlopu w uzgodnionym czasie, do momentu dokonania zapłaty masz prawo do odsetek od zaległych płatności. Jeśli pracodawca powiadomił Cię o opóźnieniu z wyprzedzeniem, ogólna zasada mówi, że możesz domagać się odsetek od zaległej kwoty od dnia, w którym upłynął termin zapłaty, do dnia jej faktycznego dokonania. Dzień, w którym upływa termin zapłaty, to uzgodniony dzień wypłaty wynagrodzenia. Zwykle jest on określony w umowie o pracę. Za uzgodniony dzień wypłaty wynagrodzenia można również uznać dzień, w którym wynagrodzenie wypłacane jest co miesiąc.
Odsetki od zaległych wypłat wynagrodzenia za czas urlopu oblicza się zwykle zgodnie z Ustawą o urlopach rocznych (o ile nie uzgodniono inaczej).
Stopa odsetek od zaległych płatności jest określana dwa razy w roku. Odsetki od zaległych płatności można obliczyć, używając kalkulatora odsetkowego na stronie www. regjering .no.
2.5. Inne uprawnienia
Układ zbiorowy lub przepisy specjalne mogą dawać Ci inne uprawnienia.
2.5.1. Układy zbiorowe
Jeśli obejmuje Cię układ zbiorowy, mogą Cię dotyczyć reguły inne niż określone w Ustawie o warunkach pracy. Jeśli Twoje zatrudnienie objęte jest układem zbiorowym, jest to zwykle zaznaczone w Twojej umowie o pracę. Informacje na ten temat możesz tez uzyskać od pracodawcy, współpracowników lub związków zawodowych.
2.5.2. Przepisy specjalne
-Ponad zakładowe układy zbiorowe, Ustawa o ponad zakładowych układach zbiorowych itp.
Niektóre układy zbiorowe dotyczą też przedsiębiorstw i pracowników, nawet jeśli nie są oni do tego zobowiązani poprzez przynależność do związków zawodowych. Takie układy zbiorowe mają charakter ponad zakładowy (uniwersalny), wynikają z obowiązujących przepisów i regulacji i dotyczą wszystkich zatrudnionych w danej branży. Ponad zakładowe układy zbiorowe często zapewniają pracownikom lepsze warunki niż umowa o pracę. Według stanu na październik 2012 r. ponad zakładowe układy zbiorowe dotyczą osób wykonujących prace budowlane na budowach, pracowników branży rolniczej, osób zatrudnionych przy czyszczeniu i sprzątaniu oraz pracowników branży stoczniowej i transportowej.
Aby dowiedzieć się, czy Twoja branża jest objęta ponad zakładowym układem zbiorowym, skontaktuj się z Norweską Inspekcją Pracy lub związkiem zawodowym.
-Dodatek za święta państwowe, Ustawa o uznaniu 1 i 17 maja za święta państwowe, część 3
Jeśli dzień 1 i/lub 17 maja przypada w dzień roboczy, otrzymasz za te dni wynagrodzenie równe normalnemu wynagrodzeniu za dzień roboczy, nawet jeśli tego dnia nie pracujesz. Zasada ta obowiązuje, o ile dni te nie wypadają w niedzielę lub inne dni ustawowo wolne od pracy, i jeśli Twoja umowa o pracę została zawarta na okres co najmniej 30 dni.
Pracownik, który pracuje 1 i/lub 17 maja, otrzyma dodatkowe wynagrodzenie w wysokości co najmniej 50% zwykłego wynagrodzenia.
3. POTRĄCENIA OD WYNAGRODZEŃ
3.1. Wprowadzenie
Ogólna zasada mówi, że pracodawca nie ma prawa dokonywać żadnych potrąceń od Twojego wynagrodzenia lub wynagrodzenia za czas urlopu.
Istnieją jednak pewne wyjątki, które dają pracodawcy takie uprawnienia. Omówimy je dokładniej poniżej. W przypadku wszystkich tych wyjątków pracodawca musi poinformować Cię o potrąceniu w momencie zapłaty lub zaraz potem. Potrącenie musi ponadto być ujęte na pasku z wypłatą. Zawsze sprawdzaj, czy otrzymujesz prawidłową kwotę wynagrodzenia.
Jeśli masz wątpliwości, czy warunki potrącenia od wynagrodzenia zostały spełnione, poszukaj pomocy prawnej. Szczegółowe informacje o dostępnych źródłach pomocy można znaleźć w punkcie 8.
3.2. Podstawy prawne do dokonywania potrąceń od wynagrodzenia lub wynagrodzenia za czas urlopu
3.2.1. Przepisy prawa
Pracodawca może dokonywać potrąceń od wynagrodzenia lub wynagrodzenia za czas urlopu pracownika, jeśli nakażą tak organy prawa. Przykładem takich potrąceń są odliczenia podatkowe i świadczenia alimentacyjne.
3.2.2. Składki emerytalne pracownika
-Emerytury zawodowe, Ustawa o warunkach pracy, część 14-15 (2 b), patrz np. Ustawa o funduszu emerytalnym dla pracowników służb publicznych, część 17
Składki na państwowe i prywatne ubezpieczenia emerytalne mogą być odliczane od wynagrodzenia. Potrącenia związane z tym wyjątkiem są często opisane w umowie o pracę.
3.2.3. Pisemna umowa dotycząca potrąceń
Umowy zawierane na piśmie, Ustawa o warunkach pracy, część 14-15 (2 c)
Pracodawca może dokonywać potrąceń, jeśli podpiszesz z nim uprzednio pisemną umowę, w której wyrazisz na to zgodę. Kwota i cel potrącenia muszą być określone w umowie. Przed podpisaniem umowy dotyczącej potrąceń z wynagrodzenia zastanów się, czy pracodawca ma do nich prawo.
Umowa o pracę daje czasem pracodawcy prawo do dokonywania ogólnych potrąceń z wynagrodzenia. Zawarcie w umowie o pracę ogólnego warunku dotyczącego potrąceń z wynagrodzenia i wynagrodzenia za czas urlopu nie wystarcza zwykle, aby dać pracodawcy uprawnienia do dokonywania takich potrąceń.
Jeśli masz wątpliwości, czy pracodawca ma podstawy do dokonywania potrąceń z Twojego wynagrodzenia, poszukaj pomocy prawnej. Szczegółowe informacje o dostępnych źródłach pomocy można znaleźć w punkcie 8.
3.2.4. Układy zbiorowe
Ustawa o warunkach pracy, część 1415 (2 d)
Z wynagrodzenia mogą być potrącane składki na ubezpieczenia grupowe związane z przynależnością do związków zawodowych. Szczegółowe informacje na ten temat można uzyskać w związku zawodowym.
3.2.5. Rekompensata
W określonych warunkach pracodawca może potrącić z wynagrodzenia rekompensatę za szkody lub straty, które poniósł w wyniku działania pracownika.Reguły dotyczące takich potrąceń są restrykcyjne i skomplikowane. Pracodawca może domagać się od Ciebie pokrycia kosztów szkód, ale to nie musi oznaczać, że ma prawo egzekwować to roszczenie, potrącając rekompensatę z Twojego wynagrodzenia.
Jeśli masz wątpliwości, czy Twój pracodawca ma prawo dokonać tego typu potrącenia z Twojego wynagrodzenia, poszukaj pomocy prawnej. Szczegółowe informacje o dostępnych źródłach pomocy można znaleźć w punkcie 8.
3.2.6. Nadpłaty wynagrodzeń z powodu strajku lub blokady zakładu pracy
-Nadpłata wynagrodzenia, Ustawa o warunkach pracy, część 14-15 (2 f)
Pracodawca może dokonać potrąceń, jeśli podczas obliczania wynagrodzenia pracownika nie można było uwzględnić jego nieobecności z powodu strajku lub blokady zakładu pracy.
Jeśli nadpłata wynikła z powodów innych niż strajk lub blokada zakładu pracy, pracodawca musi wystąpić o nią w inny sposób, zwykle poprzez złożenie niezależnego wniosku. Patrz jednak punkt 3.2.3.
Jeśli z Twojego wynagrodzenia odliczono tego rodzaju potrącenie, możesz skontaktować się ze związkiem zawodowym.
3.2.7. Ograniczenia wielkości potrącenia
Potrącenia od wynagrodzenia lub wynagrodzenia za czas urlopu dokonywane zgodnie z punktami 3.2.3, 3.2.5 lub 3.2.6 nie mogą przekraczać kwoty, po której odliczeniu zostanie pracownikowi suma niezbędna do utrzymania siebie i gospodarstwa domowego.
Przed dokonaniem potrąceń z wynagrodzenia lub wynagrodzenia za czas urlopu trzeba więc przeprowadzić szczegółową ocenę sytuacji.
3.3. Postępowanie w razie nielegalnych potrąceń
Jeśli pracodawca powiadomi Cię o zbliżającym się potrąceniu z wynagrodzenia lub dokona takiego potrącenia, możesz skontaktować się z instytucjami wymienionymi w punkcie 8. Jeśli potrącenie jest nielegalne, kwotę odliczoną od wynagrodzenia uznaje się za brakujące wynagrodzenie. Można ją odzyskać zgodnie z procedurą opisaną poniżej w punkcie 5.
3.4. Konsekwencje nielegalnych odliczeń
Naruszenie postanowień Ustawy o warunkach pracy w odniesieniu do potrąceń z wynagrodzenia lub wynagrodzenia za czas urlopu może wiązać się z pociągnięciem pracodawcy do odpowiedzialności karnej. Jeśli chcesz zgłosić dokonanie takiego naruszenia przez pracodawcę lub masz pytania dotyczące jego odpowiedzialności karnej, skontaktuj się z policją.
4. CZY ROSZCZENIE JEST PRZETERMINOWANE I NIE MOŻNA GO ZGŁOSIĆ?
-Przeterminowanie roszczenia po trzech latach, Ustawa o ograniczeniach,część 2
Jeśli termin, w jakim roszczenie można było zgłosić, upłynął, dłużnik nie musi już regulować swojego zobowiązania. Termin zgłaszania roszczeń o zapłatę wynagrodzenia i wynagrodzenia za czas urlopu wynosi zwykle trzy lata od terminu, w którym powinny zostać zapłacone. Termin zapłaty roszczeń o zapłatę wynagrodzenia to dzień, w którym (zgodnie z umową zawartą z pracodawcą) pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie. Terminy zapłaty roszczeń o zapłatę wynagrodzeń za czas urlopu są szczegółowo uregulowane w Ustawie o urlopach rocznych, patrz punkt 2.3.
-Przerwa w okresie ograniczenia, Ustawa o ograniczeniach,części 14 i 15
Okres ograniczenia może zostać przerwany, jeśli pracodawca przyzna przed zakończeniem tego okresu, że jest zobowiązany do zapłaty. Juss-Buss zaleca, aby takie oświadczenie uzyskać na piśmie, ponieważ udowodnienie, że zostało ono złożone ustnie, może być później trudne.
Jeśli pracodawca nie przyznaje, że jest zobowiązany do zapłaty, pracownik może zwykle podjąć kroki prawne służące przerwaniu okresu ograniczenia. Oznacza to złożenie skargi na pracodawcę do Komisji Rozjemczej lub wystąpienie z wnioskiem o ogłoszenie upadłości pracodawcy. Wezwanie do zapłaty lub negocjacje związane z roszczeniem nie wystarczają do przerwania okresu ograniczenia.
Trzyletni okres ograniczenia obowiązuje także pracodawcę, jeśli chce on wystąpić o zwrot nadpłaty wynagrodzenia lub wynagrodzenia za czas urlopu.
5. JEŚLI NIE WYPŁACONO CI WYNAGRODZENIA
5.1. Wprowadzenie
5.1.1. Porady ogólne
Wynagrodzenie mogło zostać niewypłacone z kilku powodów. Może to wynikać z nieporozumienia między Tobą a pracodawcą, z braku woli zapłaty po stronie pracodawcy lub z niemożności zapłaty.
Przed wystąpieniem z roszczeniem o zapłatę wynagrodzenia spróbuj się dowiedzieć, czy brak zapłaty nie wynika z nieporozumienia lub błędu. Zapewni to optymalne warunki do właściwego i szybkiego rozwiązania problemu. Poproś więc pracodawcę o wyjaśnienie, dlaczego nie zapłacił Ci uzgodnionego wynagrodzenia. Jeśli nie zgadzasz się na termin zapłaty lub kwotę wynagrodzenia, poproś o pisemne wyjaśnienie tej sprawy. Takie wyjaśnienie może się przydać przy występowaniu z roszczeniem o zapłatę wynagrodzenia. Opis Twoich uprawnień znajdziesz w rozdziale 2.
Aby wystąpić z roszczeniem o zapłatę wynagrodzenia, musisz działać szybko. W takich sprawach obowiązują bowiem określone terminy. Jeśli nie wystąpisz z roszczeniem na czas, jest ryzyko, że fundusz gwarancyjny wynagrodzeń NAV nie rozpatrzy go pozytywnie. Więcej informacji na temat funduszu gwarancyjnego wynagrodzeń NAV znajdziesz w punkcie 5.3.3.
Ogólnie ważne jest zachowywanie lub sporządzanie kopii całej komunikacji z pracodawcą. Każde pismo należy wysyłać pocztą zwykłą i przesyłką poleconą (rejestrowaną).
Koniecznie regularnie (np. raz w tygodniu) sprawdzaj informacje o swoim pracodawcy na stronie Brønnøysund Register Centre: www.brreg.no. Możesz się tam dowiedzieć o upadłości swojego pracodawcy. Jeśli w trakcie przetwarzania roszczenia o zapłatę wynagrodzenia Twój pracodawca zbankrutuje, musisz działać szybko. W takim wypadku postępuj zgodnie z procedurą opisaną w punkcie 5.3.2.5.
5.1.2. Różne sposoby występowania z roszczeniem o zapłatę wynagrodzenia
Kierunek działań, jakie musisz podjąć w celu otrzymania wynagrodzenia, zależy od powodu niewypłacenia go przez pracodawcę. Pierwsza możliwość jest taka, że Twój pracodawca ma na to środki, ale nie chce Ci zapłacić — brak woli zapłaty, patrz punkt 5.2. Druga możliwość polega na tym, że Twój pracodawca nie ma pieniędzy na wypłatę wynagrodzeń — niemożność zapłaty, patrz punkt 5.3.
Ponieważ sposób działania zależy od tego, która z tych sytuacji ma miejsce, musisz poznać powód, dla którego nie otrzymujesz wynagrodzenia.
Możesz po prostu zapytać o to pracodawcę. Możesz też sprawdzić informacje o sytuacji finansowej pracodawcy na odpowiednich stronach internetowych, np. www.brreg.no lub www.proff.no. Dane na ten temat możesz też uzyskać do wybranych przedstawicieli pracowników.
5.2. Jeśli pracodawca nie chce wypłacić wynagrodzenia
5.2.1. Wprowadzenie
Pracodawca nie wykazuje woli zapłaty, jeśli odmawia zapłaty wynagrodzeń, choć ma niezbędne do tego środki finansowe.
Poniżej omawiamy po kolei procedurę występowania z roszczeniem o zapłatę wynagrodzenia.
5.2.2. Pierwszy krok: Wezwanie do zapłaty: pismo określające wielkość i charakter roszczenia
Pierwszym krokiem powinno być wysłanie pracodawcy pisma z oświadczeniem, że nie otrzymałeś/otrzymałaś przysługującego Ci wynagrodzenia. Przykład takiego pisma znajdziesz na następnej stronie.
W piśmie wyjaśnij pracodawcy, dlaczego uważasz, że masz prawo do wynagrodzenia. Roszczenie powinno być poparte dokumentacją: np. przez załączenie kopii umowy o pracę, wyliczenia kwoty roszczenia, harmonogramów pracy, wyciągów bankowych lub pasków wypłaty. Możesz poprosić pracodawcę o przekazanie Ci tej dokumentacji. W niektórych przypadkach w uzyskaniu od pracodawcy kopii tych dokumentów może pomóc także Norweska Inspekcja Pracy.
Z roszczeniem o zapłatę wynagrodzenia możesz wystąpić także wtedy, gdy nie dysponujesz żadną dokumentacją. Jest to jednak niekorzystne o tyle, że udowodnienie zasadności Twojego roszczenia może być trudniejsze.
W piśmie musisz wyznaczyć pracodawcy odpowiedni termin zapłaty. Zwykle wynosi on dwa tygodnie od dnia otrzymania pisma.
Wezwanie do zapłaty wynagrodzenia należy wysłać do pracodawcy pocztą zwykłą i przesyłką poleconą (rejestrowaną). Wysyłając pismo przesyłką poleconą, otrzymasz w urzędzie pocztowym potwierdzenie jej nadania. Będziesz więc w stanie udowodnić, że pismo faktycznie zostało wysłane, jeśli później pojawią się w tej kwestii jakieś wątpliwości.
[Twoje imię i nazwisko] [Twój adres]
[Nazwa lub imię i nazwisko pracodawcy] [Adres pracodawcy]
[Miejsce, dzisiejsza data]
ROSZCZENIE O ZAPŁATĘ WYNAGRODZENIA
Byłem zatrudniony/byłam zatrudniona przez [nazwa pracodawcy] w okresie od [data] do [data], patrz załączona kopia umowy o pracę (Załącznik 1). W [miesiąc] przepracowałem/przepracowałam [liczba] godz,. patrz załączona kopia harmonogramu PRACY (Załącznik 2). Nie otrzymałem/otrzymałam wynagrodzenia za
Żądana kwota powinna zostać jak najszybciej wpłacona na rachunek bankowy nr [numer Twojego konta bankowego], najpóźniej w ciągu dwóch tygodni od dnia otrzymania niniejszego pisma. Brak wpłaty spowoduje podjęcie odpowiednich kroków prawnych i naliczenie dodatkowych odsetek i kosztów.
Uwaga: od wypłacanej kwoty należy odliczyć podatek na zwykłych zasadach (nie dotyczy to wynagrodzenia za czas urlopu).
Proszę o udzielenie odpowiedzi na roszczenie i jego podstawę, patrz część 5-2 Ustawy o sporach.
Niniejsze pismo zostało wysłane przesyłką zwykłą i poleconą.
Z poważaniem
[Twoje imię i nazwisko]
Załączniki: 1) Umowa o pracę, 2) Harmonogram pracy, 3) Wyliczenie wysokości roszczenia
5.2.3. Drugi krok: Komisja Rozjemcza
Ustawa o sporach, część 6-10, Ustawa o sporach, część 6-2
Jeśli pracodawca nie zgadza się Twoim roszczeniem lub z innego powodu nadal nie płaci Ci wynagrodzenia, sprawę należy skierować do Komisji Rozjemczej.
Komisja Rozjemcza to publiczna instytucja zajmująca się mediacjami. Jednym z jej celów jest prowadzenie mediacji między stronami i pomaganie im w osiągnięciu porozumienia. W określonych przypadkach, gdy strony nie ojdą do porozumienia, Komisja Rozjemcza może także wydać orzeczenie.
-Składanie skargi do Komisji Rozjemczej, Ustawa o sporach, część 6-3
Aby wnieść sprawę do Komisji Rozjemczej, należy złożyć skargę. W skardze musisz przedstawić Komisji Rozjemczej wszystkie informacje niezbędne do zrozumienia Twojego stanowiska w sprawie. Musisz też podać kwotę, której zapłata ma być nakazana pracodawcy.
Według stanu na 1 maja 2012 r. koszt rozpatrzenia sprawy przez Komisję Rozjemczą wynosi 860 NOK. Opłatę musi wnieść osoba składająca skargę. W ramach skargi składanej w Komisji Rozjemczej można jednak wnioskować o pokrycie tej kwoty przez pracodawcę.
Przykład skargi składanej w Komisji Rozjemczej znajdziesz na str. 22. Formularz skargi składanej w Komisji Rozjemczej znajdziesz na stronie www.forliksraadet.no.
Skargę należy wysłać do Komisji Rozjemczej w miejscu prowadzenia działalności lub zamieszkania Twojego pracodawcy. Można też wysłać skargę do Komisji Rozjemczej w regionie, w którym normalnie wykonujesz swoją pracę. Jeśli nie wiesz, która z Komisji powinna rozpatrzyć Twoją skargę, zwróć się do lokalnej Komisji Rozjemczej. Można też wysłać skargę do Komisji Rozjemczej w regionie, w którym normalnie wykonujesz swoją pracę.
-Odpowiedź, Ustawa o sporach, część 6-4
Gdy Komisja Rozjemcza otrzyma skargę i zdecyduje się przyjąć ją do rozpatrzenia, skarga zostanie przekazana pracodawcy. Oznacza to, że Komisja Rozjemcza skontaktuje się z pracodawcą i poinformuje go o skardze. Jednocześnie nakaże pracodawcy przesłanie oświadczenia na temat sprawy (tzw. odpowiedzi), zwykle w terminie dwóch tygodni.
-Zawiadomienie o rozprawie, Ustawa o sporach, część 6-5
Razem z pracodawcą zostaniecie wtedy wezwani na rozprawę przed Komisją Rozjemczą. Rozprawa powinna odbyć się w ciągu trzech miesięcy od dnia złożenia skargi w Komisji Rozjemczej. Według stanu na grudzień 2012 r. w niektórych Komisjach Rozjemczych rozpatrywanie tego typu spraw trwa jednak dłużej.
-Obowiązek udziału w rozprawie, Ustawa o sporach, część 6-6
Jeśli mieszkasz w tej samej gminie, w której znajduje się Komisja Rozjemcza rozpatrująca Twoją sprawę, lub w gminie sąsiedniej, zwykle oczekuje się od Ciebie przybycia na rozprawę osobiście. Więcej informacji na temat obowiązku stawienia się na rozprawie uzyskasz w lokalnej Komisji Rozjemczej.
-Orzeczenie wydawane zaocznie, Ustawa o sporach, części 6-10 i 16-10
Jeśli wniesiesz o to w swojej skardze, Komisja Rozjemcza może wydać orzeczenie zaocznie. Orzeczenie zaoczne jest wydawane nawet wtedy, gdy pracodawca nie dostarczy odpowiedzi na skargę lub nie pojawi się na rozprawie przed Komisją Rozjemczą. Orzeczenie zaoczne będzie wydane w części lub w całości na Twoją korzyść. Komisja Rozjemcza może wydać orzeczenie zaoczne tylko wtedy, jeśli przedstawiono wystarczające informacje na temat danej sprawy.
Ugoda zawarta przed sądem, Ustawa o sporach, część 1911, Ustawa o sporach, część 6-8 (6)
Jeśli podczas rozprawy wraz z pracodawcą znajdziecie rozwiązanie sprawy, Komisja Rozjemcza pomoże Wam spisać te uzgodnienia w postaci umowy. Umowa ta może być sporządzona w formie tzw. ugody zawartej przed sądem. Ugoda zawarta przed sądem jest wiążąca i generalnie nie można odwoływać się od niej w wyższych instancjach systemu sądowniczego.
Orzeczenie Komisji Rozjemczej, Ustawa o sporach, część 6- 10, 6-12(5), 6-14
Jeśli negocjacje nie zakończą się pomyślnie, w określonych przypadkach Komisja Rozjemcza może wydać orzeczenie. Dotyczy to spraw, w których jedna ze stron wniosła o wydanie orzeczenia, a wysokość roszczenia nie przekracza 125 000 NOK. Jeśli wysokość roszczenia przekracza 125 000 NOK, strony muszą wyrazić zgodę na wydanie orzeczenia przez Komisję Rozjemczą. Dotyczy to spraw, w których jedna ze stron wniosła o wydanie orzeczenia, a wysokość roszczenia nie przekracza 125 000 NOK. Jeśli wysokość roszczenia przekracza 125 000 NOK, strony muszą wyrazić zgodę na wydanie orzeczenia przez Komisję Rozjemczą albo muszą zostać spełnione warunki wydania orzeczenia zaocznie. Informacje na temat orzeczeń zaocznych znajdziesz powyżej. Bez względu na wysokość roszczenia możesz domagać się wydania orzeczenia, jeśli pracodawca nie ma uzasadnionych astrzeżeń wobec roszczenia lub utrzymuje jedynie, że nie ma wystarczających funduszy.
Orzeczenie powinno zostać wydane w ciągu tygodnia. Bez względu na wysokość roszczenia możesz domagać się wydania orzeczenia, jeśli pracodawca nie ma uzasadnionych zastrzeżeń wobec roszczenia lub utrzymuje jedynie, że nie ma wystarczających funduszy, albo jeśli spełnione są warunki wydania orzeczenia zaocznie. Informacje na temat orzeczeń zaocznych znajdziesz powyżej.
Orzeczenie powinno zostać wydane w ciągu tygodnia. Jeśli Ty lub Twój pracodawca nie zgadzacie się z orzeczeniem, sprawa może być ponownie rozpatrzona przez Sąd Okręgowy. Pamiętaj, że odwołanie należy złożyć w Sądzie Okręgowym w ciągu jednego miesiąca. Po upływie tego terminu orzeczenie staje się prawnie wiążące. Oznacza to, że decyzja jest ostateczna i nie można się od niej odwołać. Często przed podjęciem decyzji o przekazaniu sprawy do wyższej instancji warto poszukać pomocy prawnej. Jeśli chcesz wnieść odwołanie do Sądu Okręgowego osobiście, informacje na temat odpowiedniej procedury możesz uzyskać w Komisji Rozjemczej lub w Sądzie Okręgowym.
Komisja Rozjemcza może także wstrzymać się od wydania orzeczenia. Jeśli chcesz otrzymać kwotę będącą przedmiotem roszczenia, musisz w takim przypadku przekazać sprawę dalej, do Sądu Okręgowego. Postępowanie sądowe może być czasochłonne i kosztowne. Jeśli nie chcesz z niego korzystać, musisz albo domagać się wydania orzeczenia przez Komisję Rozjemczą, albo uzgodnić akceptowalne rozwiązanie z pracodawcą podczas rozprawy przed Komisją Rozjemczą.
Więcej informacji na temat sposobu działania Komisji Rozjemczej uzyskasz w lokalnej Komisji Rozjemczej.
W razie wydania orzeczenia na Twoją korzyść lub osiągnięcia ugody w sprawie pracodawcy wyznaczony zostanie nowy termin, w jakim ma Ci zapłacić wynagrodzenie.
Jeśli termin ten minie, a orzeczenie lub ugoda zawarta przed sądem świadczą na Twoją korzyść, Twoje roszczenie zyskuje klauzulę wymagalności. Oznacza to, że z pomocą organu egzekucyjnego możesz podjąć działania w celu odzyskania od pracodawcy kwoty roszczenia. Więcej informacji na temat egzekwowania roszczenia w sposób przewidziany prawem znajdziesz w punkcie 5.2.4.
Rozpatrywanie spraw przez Komisję Rozjemczą może trwać długo. Jest więc ryzyko, że po wydaniu orzeczenia lub osiągnięciu porozumienia przed Komisją Rozjemczą Twój pracodawca nie będzie już w stanie zapłacić Ci należnej kwoty. W takim przypadku musisz rozważyć złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości pracodawcy. Jeśli się na to zdecydujesz, kolejnym krokiem będzie wysłanie zawiadomienia o zamiarze złożenia wniosku o upadłość, patrz punkt 5.3.2.2.
[Twoje imię i nazwisko]
[Twój adres]
[Nazwa Komisji Rozjemczej]
[Adres Komisji Rozjemczej]
[Miejsce, dzisiejsza data]
SKARGA DO KOMISJI ROZJEMCZEJ
Powód: [Twoje imię i nazwisko]
[Twój adres]
Wystąpiłem/wystąpiłam z roszczeniem o zapłatę przez [pracodawca] pozostałej sumy, patrz załączone wezwanie do zapłaty (Załącznik 5) [patrz punkt 5.2.2.]. Nie została ona jednak zapłacona. Zgodnie z częścią 1( 6 Ustawy o warunkach pracy mam prawo do wynagrodzenia za nadgodziny [patrz punkt 2.2.]. Zgodnie z Ustawą o urlopach rocznych mam też prawo do 10,2% podstawy wynagrodzenia za czas urlopu [patrz punkt 2.3], patrz załączone wyliczenie wysokości roszczenia (Załącznik 4).
W razie nieobecności pozwanego lub nieudzielenia przez niego odpowiedzi wnoszę o wydanie wyroku zaocznie.
Przedmiot roszczenia
1. Nakazanie pozwanemu zapłacenia [Twoje imię i nazwisko] wynagrodzenia w kwocie 10 000 NOK z odsetkami za zaległą płatność naliczonymi od dnia [termin płatności] do dnia dokonania wpłaty.
2. Nakazanie pozwanemu zapłacenia [Twoje imię i nazwisko] wynagrodzenia za nadgodziny w kwocie 1 000 NOK z odsetkami za zaległą płatność naliczonymi od dnia [termin płatności] do dnia dokonania wpłaty.
3. Nakazanie pozwanemu zapłacenia [Twoje imię i nazwisko] wynagrodzenia za czas urlopu w kwocie 1 000 NOK z odsetkami za zaległą płatność naliczonymi od dnia [termin płatności] do dnia dokonania wpłaty.
4. Obciążenie pozwanego kosztami sprawy w wysokości 860 NOK.
Z poważaniem
[Twoje imię i nazwisko]
5.2.4. Trzeci krok: wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego
Ustawa o egzekucji, części 4-12, ustęp drugi, i 4-16
Jeśli pracodawca nie zapłacił Ci należnego wynagrodzenia w terminie określonym w orzeczeniu Komisji Rozjemczej lub w zawartej przed nią ugodzie, kolejnym krokiem jest wysłanie do organu egzekucyjnego wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego.
Organ egzekucyjny (komornik) to instytucja publiczna, która ma m.in. prawo zajęcia i sprzedania majątku pracodawcy w celu zaspokojenia Twojego roszczenia dotyczącego wynagrodzenia.
Ustawa o egzekucji, część 3-1
Według stanu na 1 maja 2012 r. koszt złożenia wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego wynosi 1 591 NOK. Wniesienie opłaty należy do Ciebie. Opłatę tę można dodać do kwoty roszczenia wobec pracodawcy, co oznacza, że jeśli pracodawca zapłaci Ci wynagrodzenie lub jeśli należność uda się odzyskać w procesie egzekucji, otrzymasz tę sumę z powrotem.
Ustawa o egzekucji, części 5-4 i 7-6
Gdy organ egzekucyjny otrzyma wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, sprawdzi, czy dopełniono związanych z wnioskiem formalności (np. czy do wniosku zostało załączone orzeczenie Komisji Rozjemczej). Jeśli we wniosku występują jakieś błędy lub braki, które można poprawić lub uzupełnić, wyznaczony zostanie termin, w jakim należy to zrobić. Jeśli organ egzekucyjny uzna, że wniosek można zaakceptować, zostanie on przekazany pracodawcy. Pracodawca ma wówczas dwa tygodnie na złożenie oświadczenia w tej sprawie.
Ustawa o egzekucji, części 5-2 i 7-5
Aby wniosek mógł zostać rozpatrzony, musi spełniać określone wymagania. Zostaną one spełnione, jeśli wykorzystasz poniższy przykład albo użyjesz szablonu dostępnego na stronie
https://www.politi.no/vedlegg/lokale_vedlegg/namsfogden_i_oslo/.
Cztery kopie wniosku wraz z załącznikami należy wysłać do organu egzekucyjnego w gminie, w której znajduje się siedziba pracodawcy. Więcej informacji na temat pisania wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego można otrzymać od organu egzekucyjnego.Przykład wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego znajdziesz poniżej.
[Twoje imię i nazwisko] [Twój adres] [Nazwa organu egzekucyjnego] [Adres organu egzekucyjnego]
[Miejsce, dzisiejsza data]
WNIOSEK O WSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA EGZEKUCYJNEGO
Powód: [Twoje imię i nazwisko]
[Twój adres]
[Twój numer identyfikacyjny]
Pozwany: [Imię i nazwisko lub nazwa pracodawcy]
[Adres pracod awcy]
[Numer identyfikacyjny pracodawcy]
Przedmiot sprawy:
Wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego zgodnie z częścią 4-1 Ustawy o egzekucji.
Roszczenie nie zostało uznane w terminie określonym w [orzeczeniu lub ugodzie zawartej przed sądem]. Niniejszym wnoszę o jego egzekucję zgodnie z rozdziałem 7 Ustawy o egzekucji.
Pozwany jest winien powodowi następującą kwotę:
Prawo do wynagrodzenia za przepracowane godziny w liczbie [liczba] 10 000,00 NOK
Odsetki od zaległego wynagrodzenia za okres od [termin zapłaty] do [dzisiejsza data]; patrz punkt 2.4 300,00 NOK
5.2.5. Czwarty krok: zabezpieczenie roszczenia o zapłatę
Ustawa o egzekucji, część 77
Zabezpieczenie roszczenia oznacza, że uzyskasz prawo do majątku będącego własnością pracodawcy. Przedmioty, do których zyskasz prawo, można potem sprzedać. Taką sprzedaż określa się mianem realizacji; jest ona omówiona w punkcie 5.2.6.
Kiedy pracodawca przekaże organowi egzekucyjnemu oświadczenie dotyczące wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego lub gdy upłynie termin przedstawienia takiego oświadczenia, organ egzekucyjny decyduje, czy podjąć postępowanie egzekucyjne. Celem postępowania egzekucyjnego jest zabezpieczenie Twojego roszczenia dotyczącego wypłaty poprzez zajęcie egzekucyjne czegoś będącego własnością Twojego pracodawcy.
Proces egzekucyjny może mieć trzy różne rezultaty:
1) Egzekucja na przedmiocie
2) Zajęcie przychodów
3) Brak możliwości egzekucji
1) Egzekucja na przedmiocie
Ustawa o egzekucji, część 7-18 i kolejne, rozdziały 8 i 11
W przypadku egzekucji na przedmiocie otrzymasz zastaw ustanowiony na przedmiocie. Da Ci to większe możliwości zaspokojenia roszczenia w razie bankructwa pracodawcy, a także możliwość domagania się wydania nakazu sprzedaży. Zastaw to prawo, które umożliwia Ci zaspokojenie Twojego roszczenia ze sprzedaży danego przedmiotu. Bank często ustanawia np. zastaw na domu — jest to zabezpieczeniem kredytu zaciągniętego na kupno tego domu.
Jeśli otrzymasz prawo egzekucji na domu lub przedmiocie, możesz złożyć wniosek o wydanie nakazu ich sprzedaży; patrz punkt 5.2.6.
Skarga
Ustawa o egzekucji, część 7
Wniosek o przeprowadzenie egzekucji na przedmiocie można złożyć wobec każdego pracodawcy: prywatnych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (AS), przedsiębiorstw jednoosobowych itp.
Od wyboru przedmiotu egzekucji można się odwołać. Warto to rozważyć np. w przypadku, gdy łączna wartość zastawów zarejestrowanych przed Twoim jest tak wysoka, że nie ma pewności, czy łączna wartość sprzedaży wystarczy na ich pokrycie. Odwołanie należy wnieść w ciągu miesiąca od otrzymania pisma z informacją o egzekucji. Jeśli masz jakieś pytania dotyczące odwołania się od wyboru przedmiotu egzekucji, skontaktuj się z organem egzekucyjnym.
2) Zajęcie przychodów
Ustawa o egzekucji, część 7-21
Zajęcie przychodów oznacza możliwość potrącenia odpowiedniej kwoty z wynagrodzenia lub świadczeń społecznych Twojego pracodawcy. Potrącane kwoty będą przekazywane na Twoje konto, a więc Twoje roszczenie o zapłatę wynagrodzenia będzie stopniowo zaspokajane. Wniosek o zajęcie przychodów można złożyć tylko w przypadku, gdy pracodawca prowadzi przedsiębiorstwo jednoosobowe (jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą).
Okres zajęcia przychodów nie może zwykle przekraczać dwóch lat. Okres dokonywania potrąceń oblicza się od dnia, w którym przeprowadzono postępowanie egzekucyjne.
Ustawa o egzekucji, część 7- 23
Od decyzji o zajęciu przychodów także można się odwołać.
Odwołanie można złożyć w dowolnym momencie przed końcem okresu dokonywania potrąceń. Po pierwsze, odwołanie może dotyczyć kwoty zajęcia przychodów. Po drugie, można odwołać się od decyzji organu egzekucyjnego, który wybrał zajęcie przychodów zamiast egzekucji na przedmiocie.
Ustawa o egzekucji, część 7-26
Jeśli w okresie dokonywania potrąceń Twój pracodawca zbankrutuje, nie możesz mieć pewności, że zaspokajanie roszczenia w drodze zajęcia przychodów będzie nadal możliwe. Jeśli więc istnieje ryzyko upadłości pracodawcy, warto rozważyć odwołanie się od decyzji o zajęciu przychodów. Więcej informacji uzyskasz od organu egzekucyjnego. Warto też rozważyć, czy nie wnieść wniosku o ogłoszenie upadłości pracodawcy, patrz punkt.5.3.
3) Brak możliwości egzekucji
Ustawa o egzekucji, część 7- 25
Jeśli wynikiem postępowania egzekucyjnego jest brak możliwości egzekucji, oznacza to, że organ egzekucyjny
nie znalazł żadnych należących do Twojego pracodawcy aktywów, które można objąć egzekucją, ani żadnych wpłat lub świadczeń, na których można ustanowić zajęcie przychodów.
Jeśli nie zgadzasz się z wynikiem postępowania egzekucyjnego, możesz się od niego odwołać. Po pierwsze, możesz tak zrobić, jeśli wiesz, że Twój pracodawca ma jakieś przychody, więc zajęcie przychodów jest możliwe. Po drugie, możesz wnieść odwołanie, jeśli wiesz, że Twój pracodawca ma przedmioty, które można objąć egzekucją.
Jeśli wynikiem postępowania egzekucyjnego jest brak możliwości egzekucji, oznacza to, że Twój pracodawca nie ma możliwości zapłaty. W takiej sytuacji masz dwie możliwości. Możesz złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości pracodawcy (patrz punkt 5.3. poniżej); możesz też w późniejszym terminie złożyć nowy wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przez organ egzekucyjny. Warto to zrobić, jeśli dowiesz się, że sytuacja finansowa Twojego pracodawcy się poprawiła.
5.2.6. Piąty krok: realizacja zastawu egzekucyjnego
Po zabezpieczeniu roszczenia dotyczącego wynagrodzenia poprzez egzekucję na przedmiocie możesz zdecydować, czy chcesz złożyć wniosek o wydanie nakazu sprzedaży tego przedmiotu.
Ustawa o egzekucji, części 8, 9, 10, 11 i 12
Ustawa o egzekucji, części 8-16, 10-6, 11-20 i 12-6
Zastawy realizowane są w kolejności, w jakiej zostały ustanowione. Oznacza to, że szansa zaspokojenia Twojego roszczenia zależy od liczby zastawów ustanowionych przed Twoim oraz wartości sprzedaży przedmiotu objętego egzekucją.
Możliwe, że inne osoby ustanowiły na tym przedmiocie zastawy wcześniej niż Ty. W takim przypadku możesz domagać się wydania nakazu sprzedaży, jeśli łączna wartość sprzedaży będzie na tyle wysoka, aby zrealizować zastawy ustanowione przed Twoim. Szanse, że nakaz sprzedaży spowoduje zaspokojenie Twojego roszczenia będą zależeć od tego, jakie zastawy ustanowiono wcześniej na przedmiocie objętym egzekucją. Dlatego bardzo ważne jest uzyskanie informacji na ten temat. Jeśli np. ustanowiono egzekucję na samochodzie, możesz wyszukać jego numer rejestracyjny na stronie Brønnøysund Register Centre: www.brreg.no. Jeśli
egzekucja została ustanowiona na budynku, możesz sprawdzić jego dane, kontaktując się z Norweskim Urzędem Kartografii. Jego strona internetowa znajduje się pod adresem www.statkart.no.
Podjęcie decyzji o składaniu wniosku o wydanie nakazu sprzedaży jest trudne. Jeśli się nad tym zastanawiasz, skontaktuj się z organem egzekucyjnym lub z jedną z prowadzonych przez studentów organizacji oferujących pomoc prawną i poproś o dodatkowe informacje i wytyczne na temat sposobu postępowania. Informacje i formularze dotyczące nakazu sprzedaży znajdziesz na stronie www.politi.no.
5.3. Jeśli pracodawca nie jest w stanie zapłacić
5.3.1. Wprowadzenie
Jeśli pracodawca nie jest w stanie zapłacić, oznacza to, że nie ma ani pieniędzy, ani majątku, który można sprzedać, aby zapłacić Twoje wynagrodzenie. Aby w takich przypadkach uzyskać zapłatę wynagrodzenia, pracownik może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości pracodawcy.
Mówiąc prosto: upadłość (bankructwo) oznacza, że wszystko, co jest własnością pracodawcy (majątek rzeczowy i kapitał) jest łączone we wspólnej puli, zwanej masą upadłościową. Masa upadłościowa jest dzielona w określonej kolejności między osoby, którym pracodawca jest winny pieniądze, zwane też jego wierzycielami. Z reguły wartość masy upadłościowej jest za mała, aby pokryć wszystkie roszczenia wobec pracodawcy. Zanim spróbujesz złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości pracodawcy, sprawdź, czy Twoje roszczenie nie może zostać zaspokojone z funduszu gwarancyjnego wynagrodzeń NAV; patrz punkt 5.3.3.
Więcej informacji na temat upadłości znajdziesz na stronie Norweskiej Komisji Doradczej w Sprawach Upadłości: www.konkursradet.no.
O tym, czy należy wnosić o ogłoszenie upadłości pracodawcy, decydują kwestie takie, jak:
– Na ile pewna jest niewypłacalność pracodawcy [patrz punkt 5.3.2], a także
– czy wszystkie części Twojego roszczenia mogą być w razie upadłości pracodawcy zaspokojone z Funduszu Gwarantowanych Wynagrodzeń [patrz punkt 5.3.3].
5.3.2. Na ile pewna jest niewypłacalność pracodawcy?
-Niewypłacalność, Ustawa o upadłości, części 60 i 61
Warunkiem uznania upadłości pracodawcy jest fakt, że nie jest on w stanie płacić swoich zobowiązań. Termin prawny opisujący taką sytuację to niewypłacalność. Twój pracodawca jest niewypłacalny, jeśli nie ma płynności finansowej ani wystarczającej ilości środków finansowych. Brak płynności finansowej oznacza, że nie ma on dość pieniędzy, aby spłacić należne zobowiązania, chyba że jest to sytuacja przejściowa. Brak wystarczającej ilości środków finansowych oznacza, że wartość jego zadłużenia przekracza wartość jego aktywów.
Prawdopodobieństwo uznania upadłości po złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości jest większe, jeśli istnieje przesłanka świadcząca o niewypłacalności. Przesłanka to związane z czymś założenie. Przesłanka świadcząca o niewypłacalności oznacza, że istnieją okoliczności stanowiące podstawę do założenia, że pracodawca jest niewypłacalny. Jeśli możesz przedstawić przesłankę świadczącą o niewypłacalności, do pracodawcy należy udowodnienie, że jest wypłacalny. Może mieć to bardzo istotne znaczenie dla ustalenia upadłości.
-Odpowiedzialność, Ustawa o upadłości, część 76
Jeśli wystąpisz z wnioskiem o ogłoszenie upadłości pracodawcy i okaże się, że jest on wypłacalny, istnieje ryzyko, że obciąży Cię on za to odszkodowaniem. W praktyce konieczność zapłacenia przez pracownika odszkodowania za rozpatrzony odmownie wniosek o ogłoszenie upadłości pracodawcy zdarza się bardzo rzadko. Prawdopodobieństwo takiej sytuacji jest jeszcze mniejsze, jeśli istnieją przesłanki świadczące o niewypłacalności.
Więcej na temat pozyskiwania informacji o sytuacji finansowej pracodawcy znajdziesz w punkcie 5.1.
Ponieważ przeprowadzenie niżej opisanej oceny może być trudne, Juss-Buss zaleca skontaktowanie się z jedną z prowadzonych przez studentów organizacji świadczących pomoc prawną, Advokatvakten, albo z prawnikiem,aby uzyskać od nich radę, czy występować z wnioskiem o ogłoszenie upadłości pracodawcy.
W poniższej części szczegółowo omawiamy kwestię przesłanek świadczących o upadłości:
Przesłanka nr 1: pracodawca zawiadamia o swojej niewypłacalności
-Uznanie przez pracodawcę, Ustawa o upadłości, część 62
Przesłanka świadcząca o niewypłacalności pracodawcy istnieje, jeśli pracodawca zawiadomi Cię że nie ma środków lub możliwości pozwalających na wypłacenie Twojego wynagrodzenia w terminie.
Jeśli pracodawca poinformuje Cię o tym ustnie, poproś go o potwierdzenie tego oświadczenia na piśmie. Dzięki temu będzie łatwiej udowodnić przed Sądem Okręgowym, że pracodawca faktycznie przyznał się do niewypłacalności.
Przesłanka nr 2: pracodawca przestał spłacać swoje zobowiązania
-Wstrzymanie płatności, Ustawa o upadłości, część 62
Przesłanka świadcząca o niewypłacalności pracodawcy istnieje, gdy przestał on spłacać pieniądze swoim dłużnikom.
Może np. wysłać wszystkim swoim dłużnikom pismo z informacją, że przestaje spłacać zobowiązania.
Przesłanka nr 3: przeprowadzono postępowanie egzekucyjne, które wykazało brak możliwości egzekucji
Brak możliwości egzekucji, Ustawa o upadłości, część 62
Przesłanka świadcząca o niewypłacalności pracodawcy
istnieje, jeśli w ciągu trzech miesięcy przed złożeniem wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeprowadzono postępowanie egzekucyjne, które wykazało brak możliwości egzekucji. Więcej informacji na temat postępowania egzekucyjnego znajdziesz w punkcie 5.2.5. Przesłanka ta jest najsilniejsza w dniu, w którym przeprowadzono postępowanie egzekucyjne, a jej moc słabnie z każdym kolejnym dniem. Z upływem czasu rośnie bowiem prawdopodobieństwo, że sytuacja finansowa pracodawcy poprawiła się.
Wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego nie musi być złożony przez Ciebie. Jeśli wiesz, że Twój współpracownik lub ktoś inny wniósł o wszczęcie postępowania egzekucyjnego wobec pracodawcy, a postępowanie to wykazało brak możliwości egzekucji, możesz uznać ten wynik za przesłankę świadczącą o niewypłacalności.
Jeśli na podstawie trzech wyżej wymienionych warunków istnieją przesłanki świadczące o niewypłacalności pracodawcy, możesz realizować procedurę ustalania, upadłości z punktu 5.3.2.3.
Przesłanka nr 4: zawiadomienie o zamiarze złożenia wniosku o upadłość
Jeśli brak przesłanek świadczących o niewypłacalności, ale mimo to uważasz, że Twój pracodawca jest niewypłacalny, możesz spróbować ustalić taką przesłankę. W tym celu należy wysłać zawiadomienie o zamiarze złożenia wniosku o upadłość. W takim wypadku musisz postępować zgodnie z procedurą ogłaszania upadłości opisaną w punkcie 5.3.2.2.
5.3.2.I. Pierwszy krok: pismo określające wielkość i charakter roszczenia — wezwanie do zapłaty
Pierwszym krokiem powinno być wysłanie pracodawcy pisma z wezwaniem do zapłaty i oświadczeniem, że nie otrzymałeś/otrzymałaś przysługującego Ci wynagrodzenia. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w punkcie 5.2.2
5.3.2.2. Drugi krok: zawiadomienie o zamiarze złożenia wniosku o upadłość
Ustawa o upadłości, część 63
Jeśli pracodawca nie zapłaci Ci w terminie podanym w wezwaniu do zapłaty i nadal istnieją powody, aby uznać, że jest on niewypłacalny, kolejnym krokiem jest wysłanie pracodawcy zawiadomienia o zamiarze złożenia wniosku o upadłość.
Możesz to zrobić najwcześniej cztery tygodnie po wysłaniu wezwania do zapłaty. Warunkiem jest także wyznaczenie pracodawcy co najmniej dwutygodniowego terminu zapłaty.
Aby zawiadomienie o zamiarze złożenia wniosku o upadłość mogło służyć za przesłankę świadczącą o niewypłacalności, pracodawca musi mieć obowiązek ustawowy prowadzenia dokumentacji księgowej. Większość firm ma taki obowiązek, ale przedsiębiorstwa jednoosobowe mogą być z niego zwolnione. Aby sprawdzić, czy Twój pracodawca jest objęty tym obowiązkiem, skontaktuj się z Brønnøysund Register Centre.
Roszczenie musi być ponadto udokumentowane i wymagalne. Roszczenie jest udokumentowane, jeśli wydano w jego sprawie orzeczenie lub jeśli zostało dostatecznie udokumentowane w wezwaniu do zapłaty. Roszczenie jest wymagalne, jeśli nie wypłacono Ci wynagrodzenia w ustalonym terminie. Informacje na temat terminów wymagalności roszczeń dotyczących wynagrodzeń i wynagrodzeń za czas urlopu znajdziesz w punkcie 2.4.
W zawiadomieniu o zamiarze złożenia wniosku o upadłość musisz wyznaczyć pracodawcy nowy dwutygodniowy termin płatności. Musisz też poinformować pracodawcę, że jeśli nie dotrzyma tego terminu, złożysz wniosek o ogłoszenie upadłości, a niedokonanie zapłaty będzie uznane za domniemanie niewypłacalności.
Dwie kopie zawiadomienia o zamiarze złożenia wniosku o upadłość należy wysłać do organu zajmującego się doręczaniem dokumentów procesowych w regionie Twojego pracodawcy. Organem zajmującym się doręczaniem dokumentów procesowych jest organ egzekucyjny lub szeryf okręgowy, jeśli w gminie nie ma organu egzekucyjnego.
Organ zajmujący się doręczaniem dokumentów procesowych zapewni dostarczenie pracodawcy zawiadomienia o zamiarze złożenia wniosku o upadłość. Oznacza to poinformowanie pracodawcy o takim zawiadomieniu i zagwarantowanie, że otrzymał on jego kopię.
Organ zajmujący się doręczaniem dokumentów procesowych pobiera opłatę za dostarczenie pracodawcy zawiadomienia o zamiarze złożenia wniosku o upadłość. Według stanu na 1 maja 2012 r. wysokość tej opłaty wynosi 430 NOK. Wniesienie opłaty należy do Ciebie. Opłatę tę można dodać do kwoty roszczenia wobec pracodawcy, patrz przykład poniżej.
Przykład zawiadomienia o zamiarze złożenia wniosku o upadłość znajdziesz na następnej stronie. Szablon zawiadomienia o zamiarze złożenia wniosku o upadłość znajdziesz na stronie Norweskiej Komisji Doradczej w Sprawach Upadłości: www.konkursradet.nowww.konkursradet.no.
[Twoje imię i nazwisko]
[Twój adres]
[Imię i nazwisko lub nazwa pracodawcy, patrz punkt 5.5]
[Adres pracodawcy, patrz punkt 5.5]
[Miejscowość, dzisiejsza data]
Zawiadomienie o zamiarze złożenia wniosku o upadłość
W nawiązaniu do pisma dotyczącego roszczenia o zapłatę wynagrodzenia, wysłanego [data], patrz załączona kopia wezwania do zapłaty (Załącznik 1) [patrzpunkt 5.2.2]. Roszczenie nie zostało zaspokojone, a termin zapłaty upłynął.
Na dzień [dzisiejsza data] roszczenie obejmuje:
Uprawnienie do zapłaty za przepracowane godziny w liczbie [liczba] 10 000,00 NOK
Odsetki od zaległej płatności za okres od [termin zapłaty] do [dzisiejsza data] 400.00 NOK
Prawo do 40% dodatku za nadgodziny w liczbie [liczba]; patrz punkt 2.2 1 000,00 NOK
Odsetki od zaległego dodatku za nadgodziny za okres od [termin zapłaty] do [dzisiejsza data] 100,00 NOK
Wynagrodzenie za czas urlopu 1 000,00 NOK
Odsetki od zaległej płatności wynagrodzenia za czas urlopu za okres od [termin zapłaty] do [dzisiejsza data] 100,00 NOK
Opłaty związane z przygotowaniem zawiadomienia o zamiarze złożenia wniosku o upadłość xxx,xx NOK
+ Opłata za doręczenie zawiadomienia 430.00 NOK
– Zapłacone wynagrodzenie brutto 2000,00
= Roszczenie z dnia [data] 11 030,00 NOK
Domagam się także zapłaty odsetek od zaległej płatności za okres od [dzisiejsza data] do dnia dokonania płatności (patrz punkt 2.4).
Niniejszym wzywa się [Nazwa lub imię i nazwisko pracodawcy] do zapłacenia ww. kwoty w ciągu 14 dni od dnia doręczenia niniejszego zawiadomienia.
W razie niedokonania płatności w terminie złożony zostanie wniosek o ogłoszenie upadłości [nazwa lub imię i nazwisko pracodawcy]. Niniejszym informuje się, że niezaspokojenie roszczenia w terminie podanym w zawiadomieniu o zamiarze złożenia wniosku o upadłość będzie stanowić przesłankę świadczącą o niewypłacalności zgodnie z częścią 63 Ustawy o upadłości.
Z poważaniem
[Twoje imię i nazwisko]
Załączniki: 1) Kopia wezwania do zapłaty z załącznikami
Zawiadomienie o zamiarze złożenia wniosku o upadłość z załącznikami zostało wysłane w dwóch kopiach.
5.3.2.3. Trzeci krok: wniosek o ogłoszenie upadłości
Ustawa o upadłości, część 64
Jeśli pracodawca nie dokonał zapłaty w terminie podanym w zawiadomieniu o zamiarze złożenia wniosku o upadłość i nadal uważasz, że jest niewypłacalny, kolejnym krokiem jest wysłanie wniosku o ogłoszenie upadłości.
Ustawa o sporach, część 12-3
Pięć kopii wniosku wraz z załącznikami należy wysłać do Sądu Rejonowego w gminie, w której znajduje się siedziba pracodawcy. Informacje o lokalizacji głównej siedziby działalności pracodawcy znajdziesz na stronie www.brreg.no. Dane właściwego sądu możesz potem znaleźć na stronie www.domstol.no.
Ustawa o upadłości, część 63
Aby mogły obowiązywać przesłanki świadczące o niewypłacalności pracodawcy, sąd musi otrzymać wniosek o ogłoszenie upadłości w ciągu dwóch tygodniu od upływu terminu płatności wyznaczonego w zawiadomieniu o zamiarze złożenia wniosku o upadłość. Samo wysłanie wniosku w ciągu dwóch tygodni nie wystarcza.
Ustawa o upadłości, część 66
Tak samo jak w przypadku skargi kierowanej do Komisji Rozjemczej (patrz punkt 5.2.3), musisz przekazać Sądowi Rejonowemu wszystkie informacje niezbędne do ocenienia, czy Twoje roszczenie jest uzasadnione. Sąd Rejonowy może bowiem ogłosić upadłość Twojego pracodawcy tylko wtedy, jeśli potrafisz udowodnić zasadność swojego roszczenia wobec niego. Jeśli nie możesz udokumentować roszczenia (np. za pomocą harmonogramów pracy lub wyciągów bankowych), nadal możesz złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości pracodawcy. Jest to jednak niekorzystne o tyle, że udowodnienie zasadności Twojego roszczenia jest być trudniejsze.
Dokumentacja i akt założenia spółki
Musisz załączyć dokumentację zawierającą numer identyfikacyjny organizacji oraz imię i nazwisko jej prezesa. Musi mieć to formę wydruku najważniejszych danych spółki z centralnej ewidencji podmiotów gospodarczych znajdującej się pod adresem www.brreg.no albo aktu założenia spółki uzyskanego w Brønnøysund Register Centre.
Na następnej stronie przedstawiamy przykład wniosku o ogłoszenie upadłości. Szablon wniosku o ogłoszenie o upadłości znajdziesz na stronie Norweskiej Komisji Doradczej w Sprawach Upadłości: www.konkursradet.no.
[Nazwa Sądu Rejonowego, w Oslo: Sąd Rejonowy w Oslo)]
[Adres Sądu Rejonowego]
[Dzisiejsza data]
WNIOSEK O OGŁOSZENIE UPADŁOŚCI
Powód: [Twoje imię i nazwisko]
[Twój adres]
Pozwany: [Nazwa lub imię i nazwisko pracodawcy, patrz punkt 5.5]
[Adres pracodawcy, patrz punkt 5.5]
[Numer identyfikacyjny pracodawcy, patrz punkt 5.5]
Podstawa wniosku o ogłoszenie upadłości:
Powód pracował dla pozwanego od dnia [data], patrz załączona kopia umowy o pracę (Załącznik 1). Powód został zwolniony z pracy dnia [data], patrz załączona kopia wypowiedzenia umowy o pracę (Załącznik 2).
W [okres] powód przepracował [liczba] godz., patrz załączona kopia harmonogramu (Załącznik 3). Powód nie otrzymał wynagrodzenia, wynagrodzenia za nadgodziny lub wynagrodzenia za czas urlopu za część okresu zatrudnienia, patrz załączone wyliczenie wysokości roszczenia (Załącznik 4).
Powód wystąpił z roszczeniem w postaci wezwania do zapłaty przesłanego pocztą poleconą; patrz załączona kopia wezwania do zapłaty (Załącznik 5) [patrz punkt 5.2.3] i załączona kopia pokwitowania nadania przesyłki poleconej (Załącznik 6). Pozwanemu doręczono również zawiadomienie o zamiarze złożenia wniosku o upadłość; patrz załączona kopia zawiadomienia doręczona przez główny organ zajmujący się doręczaniem dokumentów (Załącznik 7) [patrz punkt 5.3.2.2]. Sąd Rejonowy otrzymał wniosek o ogłoszenie upadłości w ciągu dwóch tygodni od upływu terminu płatności podanego w zawiadomieniu o zamiarze złożenia wniosku o upadłość. Zgodnie z częścią 63 Ustawy o upadłości istnieje więc przesłanka świadcząca o niewypłacalności.*
W załączeniu znajduje się akt założenia spółki pozwanego (Załącznik 8) [patrz punkt 5.3.2.3].
a dzień [dzisiejsza data] roszczenie obejmuje:
Uprawnienie do zapłaty za przepracowane godziny w liczbie [liczba] 10 000,00 NOK
Odsetki od zaległej płatności za okres od [termin zapłaty] do [dzisiejsza data] 400,00 NOK
Dodatek za nadgodziny w wysokości 40% wynagrodzenia za zwykłe godziny pracy 1 000,00 NOK
Odsetki od zaległej płatności dodatku za nadgodziny za okres od [termin zapłaty] do [dzisiejsza data] 100,00 NOK
Wynagrodzenie za czas urlopu 1 000,00 NOK
Odsetki od zaległej płatności wynagrodzenia za czas urlopu za okres od [termin zapłaty] do [dzisiejsza data] 100,00 NOK
Opłaty za przygotowanie zawiadomienia o zamiarze złożenia wniosku o upadłość xxx,xx NOK
Opłaty za doręczenie zawiadomienia o zamiarze złożenia wniosku o upadłość 430,00 NOK
Opłaty za przygotowanie wniosku o ogłoszenie o upadłości xxx,xx NOK
Opłaty za pozyskanie aktu założenia spółki xxx,xx NOK
– Wypłacone wynagrodzenie brutto NOK 2 000,00
= Roszczenie na dzień [data] 11 030,00 NOK
Domagam się także zapłaty odsetek od zaległej płatności za okres od [dzisiejsza data] do dnia dokonania płatności (patrz punkt 2.4).
Jako pracownik, powód jest zwolniony z opłaty zabezpieczenia zgodnie z częścią 67, podsekcją 4 Ustawy o upadłości.
Roszczenie
Powód wnosi o uznanie przez Sąd Rejonowy majątku pozwanego za masę upadłościową.
Z poważaniem
[Twoje imię i nazwisko]
Załączniki: 1) Umowa o pracę, 2) Wypowiedzenie umowy o pracę, 3) Harmonogram pracy, 4) Wyliczenie wysokości roszczenia, 5) Wezwanie do zapłaty, 6) Potwierdzenie nadania przesyłki poleconej, 7) Zawiadomienie o zamiarze złożenia wniosku o upadłość, 8) Akt założenia spółki
Należy przesłać pięć identycznych kopii wniosku o ogłoszenie upadłości wraz z załącznikami.
*Jeśli dysponujesz przesłanką świadczącą o niewypłacalności inną niż zawiadomienie o zamiarze złożenia wniosku o upadłość, wpisz odpowiednie informacje, np. na temat wniosku o wszczęcie postępowanie egzekucyjnego, które wykazało brak możliwości egzekucji; patrz punkt 5.2.5 (3). Dokumentacja przesłanki musi być załączona do wniosku o ogłoszenie upadłości.
5.3.2.4. Czwarty krok: Rozprawa sądowa
-Obowiązek obecności na rozprawie sądowej, Ustawa o upadłości, część 1469, patrz też Ustawa o sporach, części 23-1, 132, 3-3
Kiedy Sąd Okręgowy wezwie Cię na rozprawę sądową, poinformuje Cię także, czy musisz się na niej stawić osobiście, czy wystarczy, że będzie w niej w Twoim imieniu uczestniczył prawnik lub przedstawiciel. Generalna zasada mówi, że sprawa zostaje oddalona, jeśli nie dopełnisz obowiązku stawienia się na rozprawie zgodnie z instrukcjami Sądu Rejonowego. Oznacza to, że Sąd Rejonowy nie podejmie decyzji o ogłoszeniu upadłości Twojego pracodawcy.
Wynikiem rozprawy sądowej może być ogłoszenie upadłości, odroczenie rozprawy lub decyzja o nieogłaszaniu upadłości. Jeśli rozprawa zostanie odroczona, pracodawca będzie miał możliwość zapłacenia Ci należnej kwoty do momentu przeprowadzenia odroczonej rozprawy. Jeśli upadłość nie zostanie ogłoszona, oznacza to prawdopodobnie, że pracodawca ma pieniądze lub aktywa, które można sprzedać.
-Odwołanie, Ustawa o upadłości, część 153
Jeśli nie zgadzasz się z decyzją sądu, zwykle możesz się od niej odwołać w ciągu miesiąca. Jeśli nie chcesz się odwoływać od decyzji, możesz kontynuować procedurę od punktu 5.2.4. dotyczącego zawiadomienia o wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Wszelkie pytania możesz kierować do Sądu Rejonowego lub do jednej z prowadzonych przez studentów organizacji prawnych.
5.3.2.5. Piąty krok: ogłoszenie upadłości
Ustawa o zabezpieczeniu wierzycieli, rozdział 9
Sąd Rejonowy wyznacza syndyka. Zadaniem syndyka jest stwierdzenie, jakie są zobowiązania Twojego pracodawcy wobec dłużników, i spłata tych zobowiązań w określonej kolejności, aż do wyczerpania dostępnych środków finansowych.
Obowiązek udzielania informacji przez syndyka
Ustawa o upadłości, część 84
Syndyk ma obowiązek udzielania informacji. Oznacza to, że możesz zadawać mu pytania dotyczące procedury likwidacyjnej.
UWAGA!Termin złożenia wniosku
Ustawa o upadłości, część 109, Ustawa o upadłości, część 7
Po ogłoszeniu upadłości musisz w określonym terminie wystąpić z roszczeniem dotyczącym masy upadłościowej. Informacja o ogłoszeniu upadłości jest publikowana na stronie Brønnøysund Register Centre, www.brreg.no, i w popularnej gazecie lokalnej. W ogłoszeniu tym podaje się informacje o terminie występowania z roszczeniami.
Możesz wystąpić z roszczeniem, wysyłając do syndyka pismo z informacją o kwocie, którą pracodawca jest Ci winien. Takie pismo określa się mianem zgłoszenia roszczenia. Szablon takiego zgłoszenia można znaleźć na stronie Norweskiej Komisji Doradczej w Sprawach Upadłości: www.konkursradet.no.
5.3.3. Czy całość lub część Twojego roszczenia jest objęta warancją zapłaty wynagrodzenia oferowaną przez NAV?
Państwowa gwarancja wynagrodzenia
Ustawa o gwarancji zapłaty wynagrodzenia
Fundusz Gwarantowanych Wynagrodzeń to fundusz państwowy, z którego pokrywane są roszczenia pracowników dotyczące wynagrodzeń, wynagrodzeń za czas urlopu, kosztów związanych z roszczeniami o zapłatę wynagrodzenia itp. w razie upadłości pracodawcy.
Jeśli w przypadku Twojego pracodawcy ogłoszono upadłość, prawdopodobnie nie dysponuje on dużą ilością pieniędzy ani innych aktywów. Jeśli Twoje roszczenie nie jest objęte Funduszem Gwarantowanych Wynagrodzeń, jego zaspokojenie jest mało prawdopodobne. Zanim wystąpisz z wnioskiem o ogłoszenie upadłości swojego pracodawcy, więc warto sprawdzić, czy Twoje roszczenie nie jest objęte gwarancją zapłaty wynagrodzenia zapewnianą przez NAV. Twoje roszczenie pozostanie jednak w mocy bez względu na to, czy masz prawo do świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Wynagrodzeń.
-Termin zapłaty, Ustawa o zabezpieczeniu wierzycieli, część 1-2
Aby roszczenie o zapłatę było objęte gwarancją NAV, od terminu zapłaty nie mogło upłynąć więcej niż 12 miesięcy. Gwarancja zapłaty wynagrodzenia dotyczy maksymalnie wynagrodzenia za 6 miesięcy. Okres ten nie musi trwać bez przerwy, ale roszczenie musi dotyczyć wynagrodzenia należnego do zapłaty w ciągu ostatnich 12 miesięcy. W przypadku upadłości obowiązującym terminem jest dzień, w którym Sąd Okręgowy odebrał wniosek o ogłoszenie upadłości powodujący ogłoszenie upadłości.
-Ustawa o zabezpieczeniu wierzycieli, część 9-3, podsekcja pierwsza, nr 2
Aby roszczenie o zapłatę wynagrodzenia za czas urlopu było objęte gwarancją NAV, od terminu zapłaty nie mogło upłynąć więcej niż 24 miesiące. Oznacza to, że wynagrodzenie za czas urlopu uzyskane w 2012 r. powinno być zapłacone w lecie 2013 r. Jeśli pracodawca nie wypłacił Ci wynagrodzenia za czas urlopu w lecie 2013 r., a we wrześniu 2014 r. ogłoszono jego upadłość, gwarancja NAV będzie więc obejmować Twoje roszczenie dotyczące wynagrodzenia za czas urlopu. Jeśli upadłość pracodawcy ogłoszono w styczniu 2015 r., wynagrodzenie za czas urlopu zostało naliczone ponad 24 miesiące przed obowiązującym terminem, nie jest więc objęte gwarancją zapłaty wynagrodzenia zapewnianą przez NAV.
Ustawa o zabezpieczeniu wierzycieli, część 9-3, podsekcja druga
Z Funduszu Gwarantowanych Wynagrodzeń mogą być pokrywane:
• Zapłata i inne wynagrodzenie za pracę w okresie do 6 miesięcy, liczonych od obowiązującego terminu.
• Wynagrodzenie za czas urlopu za okres maksymalnie 30 miesięcy, liczonych od obowiązującego terminu.
• Składki emerytalne za okres maksymalnie 6 miesięcy, liczonych od obowiązującego terminu.
• Odszkodowanie za utratę wynagrodzenia za pracę w okresie do 6 miesięcy, liczonych od obowiązującego terminu.
• Odsetki liczone do obowiązującego terminu.
• Koszty windykacji.
• Uzasadnione koszty związane ze złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości.
Z Funduszu Gwarantowanych Wynagrodzeń wypłacana jest kwota wynosząca maksymalnie dwukrotność podstawy wynagrodzenia stosowanej w Programie Ubezpieczeń Społecznych w obowiązującym terminie. 1 maja 2012 r. podstawa wynagrodzenia wynosiła 82 122 NOK. Maksymalna kwota wypłacana w ramach gwarancji wynosiła więc w tym dniu 164 244 NOK. Podstawa wynagrodzenia jest corocznie zmieniana. Informacje o aktualnej wysokości podstawy wynagrodzenia możesz uzyskać w NAV.
Gwarancja zapłaty wynagrodzenia może też obejmować wszystkie niezbędne wydatki poniesione przez pracownika w procesie windykacji. Mogą one obejmować również pomoc prawnika. Więcej informacji na ten temat można uzyskać w Funduszu Gwarantowanych Wynagrodzeń NAV.
5.4. Jeśli roszczenie jest dobrze udokumentowane a pracodawca je akceptuje
Ustawa o zabezpieczeniu wierzycieli, część 9-3, podsekcja pierwsza, nr 6
Jeśli Twoje roszczenie jest dobrze udokumentowane, a Twój pracodawca je akceptuje, ale nadal odmawia zapłaty wynagrodzenia, możesz zwrócić się bezpośrednio do organu egzekucyjnego o wszczęcie postępowania egzekucyjnego.
Metoda ta jest korzystna, ponieważ stanowi szybki sposób na zabezpieczenie roszczenia o zapłatę wynagrodzenia poprzez egzekucję lub zajęcie przychodów. Wadą tej metody jest to, że pracodawca może w dowolnym momencie wyrazić sprzeciw lub zakwestionować istnienie roszczenia. Sprawę można później skierować do Komisji Rozjemczej. Ta metoda jest zatem obarczona nieco większą niepewnością.
Ustawa o egzekucji, część 7-2 (1 f)
Jeśli wybierzesz ten sposób postępowania, że obowiązują wówczas reguły inne niż tutaj przedstawione. Przed wybraniem tej metody należy więc ocenić kilka istotnych czynników. Dlatego warto skontaktować się z organem egzekucyjnym w swoim regionie albo z jedną z prowadzonych przez studentów organizacji świadczących pomoc prawną. Można od nich uzyskać więcej informacji oraz wskazówki, jak przejść bezpośrednio do postępowania egzekucyjnego.
5.5 Do kogo i jak należy skierować roszczenie?
W Norwegii funkcjonuje kilka typów przedsiębiorstw. Wybór adresata i sposobu występowania z roszczeniem o zapłatę wynagrodzenia zależy od formy prowadzenia działalności wybranej przez pracodawcę i od etapu procesu występowania z roszczeniem. Bardzo ważne jest, aby roszczenie zostało wysłane na właściwy adres.
Forma prowadzenia działalności przez pracodawcę może być podana w umowie i pracę. Do przykładów form prowadzenia działalności należą prywatne spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (ASS), państwowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (ASA), przedsiębiorstwa jednoosobowe, spółki ogólne z współdzieloną odpowiedzialnością (DA), spółki ogólne (ANS), zarejestrowane w Norwegii przedsiębiorstwa zagraniczne (NUF) i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością itp.
Gdzie należy kierować roszczenie, jeśli pracodawca jest przedsiębiorstwem jednoosobowym albo prywatną lub państwową spółką z ograniczoną odpowiedzialnością?
Prywatna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (AS) i państwowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością:
Roszczenia wobec tego rodzaju spółek należy przesyłać do siedziby spółki. Jej adres można znaleźć na stronie Brønnøysund Register Centre: www.brreg.no.
Przedsiębiorstwa jednoosobowe:
Jeśli Twój pracodawca jest przedsiębiorstwem jednoosobowym (osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą), roszczenie należy przesłać do jego miejsca zamieszkania, na własne nazwisko pracodawcy. Informacje na temat miejsca zamieszkania pracodawcy można uzyskać w Rejestrze Ludności. Trzeba w tym celu złożyć pisemny wniosek.
Jeśli forma prowadzenia działalności przez Twojego pracodawcę jest inna niż przedsiębiorstwo jednoosobowe albo prywatna lub publiczna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, zalecamy skontaktowanie się z jedną z prowadzonych przez studentów organizacji świadczących pomoc prawną.
6. CZY TWÓJ PRACODAWCA JEST UPRAWNIONY DO REKOMPENSATY ZA NADPŁATĘ WYNAGRODZENIA?
Jeśli pracodawca zapłacił Ci omyłkowo za dużą kwotę wynagrodzenia lub wynagrodzenia za czas urlopu, powstaje pytanie, czy może zażądać zwrotu nadpłaconej kwoty. Kwestia nieprawidłowych płatności jest regulowana przez przepisy tylko wtedy, jeśli wynika ze strajku lub blokady zakładu pracy. W innym przypadku rozwiązanie musi być następstwem szczegółowej oceny postępowania właściwego w danym przypadku.
Ocena, czy pracodawca jest uprawniony do otrzymania rekompensaty za nadpłatę wynagrodzenia, jest wyjątkowo trudna. Jeśli potrzebujesz pomocy w takiej ocenie, skontaktuj się z prawnikiem lub z jedną z prowadzonych przez studentów organizacji świadczących pomoc prawną.
Jeśli pracodawca jest uprawniony do żądania zwrotu nadpłaty wynagrodzenia, zwykle nie może go odzyskać, potrącając określoną kwotę z Twojego wynagrodzenia; patrz punkt 3.
7. SŁOWNIK TERMINÓW
- Odwołanie: przedstawienie orzeczenia, nakazu lub decyzji do rozpatrzenia przez organ odwoławczy lub sąd wyższej instancji. W postępowaniu odwoławczym organ wyższej instancji może ponownie przeanalizować decyzję podjętą przez organ niższej instancji.
- Wynagrodzenie za pracę: pieniądze, które masz prawo otrzymać w zamian za wykonaną pracę, np. pensja i zapłata za nadgodziny,
- Dłużnik: osoba winna komuś pieniądze.
- Termin zapłaty: najpóźniejszy termin, w którym należy dokonać zapłaty.
- Termin: dzień, do którego należy wykonać określoną czynność.
- Obowiązujący termin: dzień otrzymania przez Sąd Rejonowy wniosku o ogłoszenie upadłości.
- Opłata: pewna suma pieniędzy, którą należy zapłacić za wyświadczenie usługi.
- Niewypłacalność: sytuacja, w której kapitał i aktywa dłużnika nie wystarczają na pokrycie jego długów, a dłużnik nie jest w stanie spłacać swoich długów w terminie.
- Upadłość: sytuacja, w której kapitał i aktywa dłużnika są połączone we wspólnej puli (masie upadłościowej) dzielonej pomiędzy jego wierzycieli.
- Wierzyciel: osoba występująca z roszczeniem.
- Roszczenie: coś, do czego masz (lub uważasz, że masz) prawo.
- Nadmierne obciążenie: sytuacja, gdy obciążenia ustanowione na przedmiocie mają wartość wyższą niż wartość, za którą można go sprzedać.
- Zastaw: ustanowienie zabezpieczenia długu na określonym przedmiocie, Jeśli dłużnik nie zwraca Ci Twoich należności, możesz wnioskować o wydanie nakazu sprzedaży tego przedmiotu, dzięki czemu odzyskasz pieniądze, do których otrzymania masz prawo.
- Przesłanka: założenie, że dana wersja zdarzeń jest najbardziej prawdopodobna, przyjmowane wobec braku innych dowodów.
- Rozprawa sądowa: zebranie prowadzone przez sąd (np. Sąd Okręgowy) lub Komisję Rozjemczą, aby umożliwić stronom sporu negocjacje.
- Dłużnik: osoba winna coś komuś.
- Egzekucja: jeden z wyników postępowania egzekucyjnego
oznaczający, że dana osoba otrzymuje zabezpieczenie swojego roszczenia w formie przedmiotu lub zajęcia dochodów. - Procedura egzekucyjna: rozpatrywanie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego; stwierdzenie, jaki jest majątek dłużnika i w razie potrzeby przeprowadzenie egzekucji.
- Przedmiot egzekucji: przedmiot, na którym dokonywana jest egzekucja.
- Jeśli dłużnik nie spłaca swoich zobowiązań, możliwe jest wydanie nakazu sprzedaży tego przedmiotu, aby pozwolić na zaspokojenie roszczenia osoby występującej z wnioskiem o przeprowadzenie egzekucji.
- Zajęcie przychodów: potrącanie określonych kwot z wynagrodzenia lub świadczeń społecznych pracodawcy w celu stopniowego zaspokojenia Twojego roszczenia.
Źródło: Broszura informacyjna ” Prawo do wynagrodzenia i pieniędzy urlopowych”, Juss- Buss.