Świadczenia socjalne w Norwegii są wyjątkowo rozbudowane. Chcąc z nich korzystać, warto zapoznać się z norweskimi pojęciami, które ułatwią Ci zorientowanie się w systemie opieki społecznej. Przedstawiamy część z nich, których nieznajomość może uniemożliwić uzyskanie zasiłków.
A
Aktivitetskrav – jest to wymóg stawiany przez NAV dotyczący obowiązku podjęcia czynności zawodowej. Termin stosowany przy niektórych zasiłkach, a zwłaszcza jak chorobowy czy rodzicielski.
Aktivitetsplan – plan przywrócenia do zdrowia. Musi go realizować każda osoba, która pobiera zasiłek przejściowy lub rehabilitacyjny.
Arbeidsavtale – inaczej umowa o pracę.
Arbeidsevne – czyli zdolność do wykonywania pracy.
Arbeidsløshet – pojęcie, które oznacza to samo, co „bezrobotny”.
Arbeidssøker – inaczej osoba poszukująca pracy.
Avgiftspliktig – termin, który oznacza, że dany dochód lub zasiłek podlega obowiązkowi naliczenia składki zdrowotnej.
Avslag – negatywne rozpatrzenie wniosku do NAV.
B
BankID – jedna z metod logowania się do systemów urzędowych w Norwegii, takich jak np. Altinn.
Barnetrygd – zasiłek na dzieci w wieku 0-18 lat.
Barnetillegg – dodatek na dzieci dla osób, które pobierają zasiłek dla bezrobotnych lub przejściowy.
D
Dagpenger – zasiłek dla bezrobotnych.
Dekningsgrad – ten termin określa procentową wysokość zasiłku rodzicielskiego, który wypłaca NAV.
Dialogmøte – spotkanie z urzędnikiem NAV i/lub pracodawcą. Zazwyczaj dotyczy osoby przebywającej na zwolnieniu chorobowym, mające na celu przywrócenie powrotu do zdrowia, a także przywrócenia aktywności zawodowej.
E
Egenmelding – oświadczenie własne o niezdolności do pracy.
Egenvurdering – inaczej kwestionariusz, który musisz wypełnić, o ile chcesz ubiegać się o świadczenia socjalne, takie jak zasiłek przejściowy czy renta zdrowotna.
Engangsstønad – rodzaj norweskiego becikowego, czyli jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka.
F
Foreldrepenger – zasiłek z tytułu urlopu rodzicielskiego po urodzeniu dziecka.
Fødselsnummer – odpowiednik polskiego numeru PESEL.
Fedrekvote – część urlopu rodzicielskiego, przeznaczona dla ojca.
Felles bopel – termin oznaczający dokładnie „wspólne zamieszkanie z rodziną”.
Fellesperioden – okres wspólny urlopu rodzicielskiego, w trakcie którego obojga rodziców ma prawo do przebywania z dzieckiem, a jednocześnie prawo do zwolnienia z pracy.
Feriepenger – wynagrodzenie urlopowe, wynoszące od 10,2% do 12% rocznego dochodu brutto pracownika. Jest to wynagrodzenie wypłacane zamiast pensji za miesiąc, w którym będziesz na urlopie wypoczynkowym. Mylnie traktowane jako dodatek do pensji.
Folketrygden – norweski system ubezpieczeń społecznych.
Folkeregisteret – rejestr ewidencji ludności w Norwegii.
G
Gravferdsstønad – zasiłek pogrzebowy.
Grensearbeider – czyli pracownik przygraniczny, tj. taki, który podróżuje pomiędzy krajem pochodzenia należącym do EOG, a miejscem tymczasowego zamieszkania w Norwegii.
Grunnbeløp – inaczej tzw. „kwota G” – corocznie ustalany minimalny dochód, ustanawiający prawo do niektórych świadczeń socjalnych.
I
Identitetsdokument – dokument tożsamości, czyli np. dowód osobisty lub paszport.
Inntekt – dochód.
Inntektsevne – zdolność do uzyskiwania dochodu.
Innvilgelse – pozytywne rozpatrzenie wniosku do NAV.
K
Klage på vedtak – odwołanie od decyzji NAV.
Klagenemnda – pierwsza instancja w NAV, która rozpatruje odwołania.
Kodebrikke – token bankowy, dzięki któremu możesz zalogować się do systemów urzędowych za pomocą BankID.
L
Legeerklæring – zaświadczenie lekarskie, odpowiednik polskiego ZUS ZLA.
Legitimasjon – dokument stwierdzający tożsamość, czyli dowód osobisty lub paszport.
Lønns- og trekkoppgave – dokument od pracodawcy, w którym znajduje się roczne zestawienie dochodów oraz potrąceń z pensji.
Lønnsgaranti – fundusz gwarancji płacowych, odpowiednik polskiego Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Lønnslipp – miesięczny odcinek z pensji. Możesz go potrzebować przy ubieganiu się o niektóre świadczenia.
M
Meldekort – karta meldunkowa, stanowiąca podstawowy dokument informacyjny dla NAV o sytuacji osoby, która aktywnie poszukuje pracy.
Melding om vedtak – decyzja, jaką NAV wystawił w danej sprawie.
Minsteinntekt – minimalny dochód, jaki musisz uzyskiwać podczas ubiegania się o zasiłek dla bezrobotnych.
Minsteytelse – minimalna kwota renty zdrowotnej.
O
Oppfølgingsplan – plan przywrócenia zdolności zawodowej, przygotowany i wdrażany we współpracy z NAV podczas przebywania na zwolnieniu lekarskim.
Oppsigelse – wypowiedzenie umowy o pracę, zarówno ze strony pracownika, jak i pracodawcy.
P
Pass – paszport.
Permisjon – urlop rodzicielski.
Pappapermisjon – inaczej fedrekvote, czyli okres urlopu rodzicielskiego przeznaczonego wyłącznie dla ojca.
Permittering – tymczasowe zwolnienie pracownika z obowiązku wykonywania pracy. Najczęściej stosowane w przedsiębiorstwach, w których sezonowość negatywnie wpływa na możliwości produkcyjne.
Permitteringsårsak – dokument, który otrzymasz od pracodawcy. Musisz go dostarczyć do NAV, jeśli chcesz uzyskać permittering.
Pleiepenger – zasiłek rehabilitacyjny.
R
Registreringsbevis – rejestracja pobytu w Norwegii, którego czas przekracza 3 miesiące. Taki dokument uzyskasz na komisariacie policji i jest niezbędny w przypadku podjęcia legalnej pracy.
Rett kopi – kopia paszportu.
S
Skattekort – karta podatkowa.
Stønad – świadczenie z NAV.
Sykepenger – zasiłek chorobowy.
Søknad – ogólne pojęcie, które oznacza wniosek lub podanie, najczęściej składany do NAV.
U
Uførepensjon – renta zdrowotna.
Świadczenia socjalne w Norwegii
Chcąc uzyskać świadczenia socjalne w Norwegii, powinieneś znać podstawowe pojęcia, a także orientować się w całym systemie opieki społecznej. Często musisz spełnić określone wymagania, bez których złożony wniosek nie uzyska akceptacji ze strony NAV. Pamiętaj, że podczas spotkań z norweskimi urzędami, masz prawo do rozmowy w obecności tłumacza, zatem nie musisz biegle posługiwać się językiem norweskim. Podstawowa jego znajomości przyda Ci się jednak w przypadku otrzymania pisma urzędowego.