Chcesz umiejętnie zaplanować wolne? Sprawdź, ile i jakie dni ustawowo wolne od pracy czekają Cię w Norwegii w 2019 roku! Zapoznaj się z naszą rozpiską i dowiedz się, kiedy możesz wypocząć, ale przy okazji otrzymać wynagrodzenie za dzień wolny. Warto również wiedzieć, w jaki sposób Norwegowie obchodzą święta Wielkanocne, Bożego Narodzenia i inne, w których nie będziesz musiał pracować. Zapraszamy do lektury!
Dni wolne od pracy – miesiąc po miesiącu
W tym roku w Norwegii przypada 10 dodatkowych dni wolnych od pracy. Część z nich pokrywa się ze świętami obchodzonymi także w Polsce. To wystarczający powód, aby zaplanować wizytę w ojczyźnie albo zaprosić bliskie osoby w odwiedziny do Norwegii. Tym bardziej, że święta Wielkanocne wypadają w drugiej połowie kwietnia, także jest duża szansa na ładną pogodę.
1 stycznia – wtorek – Nowy Rok (Nyttårsdag)
18 kwietnia – czwartek – Wielki Czwartek (Skjærtorsdag)
19 kwietnia – piątek – Wielki Piątek (Langfredag)
22 kwietnia – poniedziałek – Poniedziałek Wielkanocny (Andre Påskedag)
1 maja –środa – Święto Pracy (Første mai)
17 maja – piątek – Dzień Konstytucji (Grunnlovsdagen)
30 maja – czwartek – Wniebowstąpienie Pańskie (Kristi himmelfartsdag)
10 czerwca – poniedziałek – Poniedziałek po Zielonych Świątkach (Pinsedag)
25 grudnia – środa – Boże Narodzenie (Første juledag)
26 grudnia – czwartek – drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia (Andre juledag)
Wynagrodzenia
Wynagrodzenie za dzień wolny od pracy?
Osoby zatrudnione w Norwegii mogą liczyć na wynagrodzenie za dzień wolny od pracy. Przysługuje im ono jednak wyłącznie w określonych sytuacjach. Omawiamy je poniżej.
Otrzymujesz wynagrodzenie stałe?
Jeśli tak, Twoje wynagrodzenie wynosi tyle samo w każdym miesiącu – bez względu na liczbę jego dni czy liczbę dni wolnych od pracy. Miesięczne wynagrodzenie ma taką samą stawkę niezależnie od tego, czy jest to miesiąc z wieloma czerwonymi dniami, czy miesiącem bez dni wolnych. Wynika to z faktu, że miesięczne wynagrodzenie opiera się na rocznym wynagrodzeniu podzielonym na 12 miesięcy i równomiernie rozłożonym na wszystkie miesiące roku.
Otrzymujesz wynagrodzenie godzinowe?
W przypadku, gdy osoba pracuje w oparciu o stawkę godzinową, jej wynagrodzenie za faktycznie przepracowane godziny może różnić się w miesiącach. Na przykład w maju, który ma aż 4 dni wolne od pracy. Wyjątek stanowią pracownicy objęci umową zbiorową bądź wewnątrzzakładową.
Z drugiej strony stawki godzinowe są zwykle płacone za czas, który faktycznie przepracowaliśmy. Może to spowodować różnice w wypłatach, ponieważ stawki godzinowe nie są płacone za dni czerwone, podczas których nie pracujemy. Jeśli nie ma ono prawa taryfowego lub nie wynika z innej umowy, to od pracodawcy zależy, czy w takim okresie otrzymamy wynagrodzenie.
Przykład:
Jan pracuje jako asystent w firmie produkcyjnej. Jest zatrudniony na stałe z wynagrodzeniem godzinowym. Nie jest objęty umową regulującą wynagrodzenie za dni świąteczne ani też nie należy do związków zawodowych. Pracuje od poniedziałku do piątku, w godzinach 7.00-15.00. Jednak w kwietniu Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielkanoc – są to dni za które Jan nie otrzyma wynagrodzenia, ponieważ nie wypracował sobie tego okresu – jego firma w tych dniach jest nieczynna.
Wynagrodzenie za 1 i 17 maja
Norweskie prawo dopuszcza jednak dwa dni świąteczne, za które pracownikom należy się wypłata – bez względu na to, czy otrzymują stałe lub godzinowe wynagrodzenie. Są to 1 i 17 maja.
Wynagrodzenie za dni wolne od pracy wypłacane jest jednak pod pewnym warunkiem. Święta te muszą przypadać na dzień roboczy, w którym firmy normalnie prowadzą działalność. Jeśli święta wypadają w weekend – wolne jest bezpłatne. W 2019 roku 1 maja jest we środę, zaś 17 maja – w piątek. Pracownicy mogą więc liczyć na wynagrodzenie.
Wynagrodzenie za okres świąteczny
Co roku pojawiają się kwestie płatności wynagrodzenia w okolicach Świąt Bożego Narodzenia. Ważne jest, by pracodawcy wyjaśniali i informowali swoich pracowników o zasadach, które mają zastosowanie do wynagrodzenia w tym okresie.
W prawie nie ma przepisów, które uprawniają nas do otrzymywania wynagrodzenia za Święta Bożego Narodzenia. Płatność w takich dniach jest zwykle regulowana układami zbiorowymi lub innymi umowami wewnętrznymi w firmie. Jeśli masz takich umów to nie masz podstawy do roszczenia o zapłatę.
Przerwa w pracy lub zatrudnieniu a wynagrodzenie za dni wolne
Norweskie prawo przewiduje jeszcze jedną sytuację, w której pracodawca nie ma obowiązku wypłaty wynagrodzenia za dzień wolny. Ma to miejsce wtedy, gdy pracujemy od mniej niż 30 dni i nie planujemy przedłużenia zatrudnienia.
Wynagrodzenie należy się, jeśli po urlopie wrócimy do pracy i nasz okres zatrudnienia przekracza wspomniane wcześniej 30 dni. W tym wypadku możemy liczyć na płatne dni wolne w maju.
Połowa podatku na Święta Bożego Narodzenia 2018
Wielu pracowników czeka na wynagrodzenie grudniowe, by móc przygotować się do wydatków związanych z okresem Świąt Bożego Narodzenia. Urząd Podatkowy chcąc wesprzeć podatników w okresie wyższych wydatków zwalnia z zapłaty zaliczki na podatek (oczywiście ona i tak zostanie pobrana przez Urząd, lecz w późniejszym okresie).
Część pracowników przyzwyczajonych jest dodatkowo do tego, że otrzymują owe wynagrodzenie za miesiąc listopad w grudniu, podczas gdy inni dopiero miesiąc później. Na szczęście przepisy uległy zmianom. Realizacja tych przepisów w praktyce będzie uzależniona od okresu za jaki otrzymujemy wynagrodzenie (np. czy jest ono miesięczne, 14-dniowe itp.). Przepis mówi, że zwolnienie z podatku w tym okresie ma miejsce najpóźniej pół miesiąca przed Bożym Narodzeniem. W praktyce odbywa się to często poprzez odprowadzenie połowy podatku dla całego miesięcznego wynagrodzenia.
Połowa podatku a świadczenia z NAV
NAV również w okolicach Świąt Bożego Narodzenia zwalnia nas częściowo lub całkowicie z zapłacenia zaliczki na podatek. Wysokość zapłaconej zaliczki w tym okresie zależy od pobieranego świadczenia i wygląda ona następująco:
Świadczenia z NAV |
Wysokość zaliczki |
| Renta | Zwolniona z zaliczki na podatek |
| AAP | Pierwsza część miesiąca zwolniona z podatku |
| Zasiłek dla bezrobotnych | Pierwsza część miesiąca zwolniona z podatku |
| Zasiłek macierzyński/ ciążowy | Zwolnienie z polowy podatku |
| Chorobowe | Zwolnienie z polowy podatku |
Historia i tradycje Świąt w Norwegii
Kalendarz norweskich świąt nieco się różni od tego, który znamy z Polski. Z tego powodu dni wolne w Wielkanoc w 2019 roku również są inne – Norwedzy odpoczywają w innych datach, niż nasi rodacy w ojczyźnie. Jak wygląda norweska Wielkanoc? Które dni są wolne od pracy?
Jak wygląda Wielkanoc w Norwegii?
Chociaż dni wolne w Wielkanoc zaczynają się już od czwartku w Norwegii, to nieco inaczej wygląda to za południową granicą, czyli w Szwecji. Wielki Czwartek jest tam dniem pracującym i w tym dniu szwedzkie sklepy graniczne przeżywają prawdziwe oblężenie. Nieco spokojniej zaczyna się robić już w Wielki Piątek – tradycyjnie trwają przygotowania w norweskich domach do obchodów świąt Wielkanocy. W wielu miejscowościach odbywają się także drogi krzyżowe, w których można wziąć udział, by poczuć ducha obrzędowości.
Wielka Sobota w Norwegii
Chociaż Wielka Sobota jest dniem pracującym, to ten czas jest szczególnie uwielbiany przez dzieci. Zgodnie z norweskimi tradycjami w tym dniu przychodzi påskeharen (zajączek wielkanocny) i ukrywa czekoladowe påskeegg (jajka wielkanocne). Najmłodsi mogą spożywać te prezenty do woli, co stanowi dla nich ogromną atrakcję.
Wielkanoc w Norwegii
Podobnie jak w Polsce, niedzielny poranek wielkanocny rozpoczyna się od śniadania. Na stole królują jajka, które są chrześcijańskim symbolem tego święta i symbolizują Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Nie brakuje również påskelam (jagnięciny – wszak Jezus jest Barankiem Bożym), påskekylling (kurczaka), påskemarsipan (marcepanu), czekolady, pomarańczy oraz kiełków rzeżuchy.
Tradycją są påsketur (spacery po śniadaniu) dotyczące tych Norwegów, którzy zdecydowali się święta spędzić w mieście (tzw. bypåske). Część osób korzysta z ostatniej możliwości wyjazdu na narty (inaczej nazywane påskeski). Każdej wyprawie towarzyszą pomarańcze, krem z filtrem UV i czekolada Kvikk-Lunsj. Z wypadu na narty wypada wrócić nie tylko szczęśliwym, ale także i opalonym.
Påskekrim, czyli święta z dreszczykiem
Co ciekawe, w Norwegii narodziła się również jedyna w swoim rodzaju tradycja. W latach 20. XX wieku w dni wolne w Wielkanoc wydano kryminał pt. Bergenstoget plyndret i natt (Splądrowany pociąg nocny w Bergen). Książka okazała się być wielkim sukcesem i od tamtej pory w czasie poprzedzającym święta wielkanocne swoją premierę mają książki, które zawierają kryminalne wątki. Pasma telewizyjne również są wypełnione wszelkimi tego typu filmami.
1. maja – Święto Pracy (Første mai)
Jak co roku, dwa majowe dni są wolne w Norwegii. W tym czasie pracownicy zatrudnieni u norweskich pracodawców nie wykonują swoich zadań i mogą ten czas poświęcić swoim rodzinom. Warto przytoczyć, co dokładnie Norwedzy obchodzą 1. maja oraz 17. maja i dlaczego odpoczywają w trakcie tych dni?
Wolne w Norwegii w pierwszym dniu maja wynika z celebrowania Święta Pracy. Jest to część światowych obchodów, które odbywają się corocznie od 1890 roku w ramach Międzynarodowego Dnia Solidarności Ludzi Pracy. Jego powstanie związane jest z tzw. “II Międzynarodówką” dla upamiętnienia wydarzeń z 1886 roku w Chicago (USA). Wybuchł wówczas strajk, który był częścią ogólnokrajowej kampanii w celu uchwalenia 8-godzinnego dnia pracy.
Warto wiedzieć! Chociaż wolne w Norwegii na 1. maja teoretycznie obowiązuje wyłącznie pracowników sektora publicznego, to w praktyce wielu prywatnych przedsiębiorców daje odpocząć zatrudnionym osobom.
17. maja – Dzień Konstytucji (Grunnlovsdagen)
Większe znaczenie dla mieszkańców Kraju Fiordów ma jednak Dzień Konstytucji, który co roku przypada na 17. maja. Wolne w Norwegii jest częścią państwowych obchodów, które mają upamiętniać podpisanie Konstytucji w Eidsvoll dokładnie w dniu 17. maja 1814 roku. Dzięki temu dokumentowi Królestwo proklamowało swoją niepodległość w charakterze monarchii konstytucyjnej. Jednak droga do niepodległości ówczesnego kraju nie zakończyła się wraz z przyjęciem najważniejszego aktu prawnego.
Sierpniowa unia personalna ze Szwecją
Warto przytoczyć tło historyczne uchwalenia Konstytucji w Norwegii. Została ona podpisana tuż po druzgocącej klęsce w wojnie ze Szwecją, którą toczyła w sojuszu z Królestwem Danii. Uchwalenie nadrzędnego aktu prawnego miało zapobiec utracie niepodległości, co nie do końca się udało. Kilka miesięcy później – w sierpniu 1814 roku – Norwegia weszła w unię personalną ze Szwecją, tracąc jednocześnie swoją suwerenność. Południowym królestwem rządził wówczas Karl Johan, któremu nie podobały się spontanicznie zrodzone obchody z okazji Dnia Konstytucji. W efekcie – zabronił ich w 1828 roku.
Potyczki w Oslo
Zakaz ten nie trwał długo, ponieważ w 1829 roku wybuchły zamieszki w Christianii (obecne Oslo). Norwegowie chcieli mimo wszystko uczcić Dzień Konstytucji, co spotkało się ze zbrojną interwencją ze strony sił podlegających Królowi Szwecji. Było to bezpośrednim powodem narastania oburzenia oraz powstawania niepokojów wśród norweskiego społeczeństwa, co zmusiło Karla Johana do zniesienia zakazu. Oficjalnie pierwsza uroczystość odbyła się jednak dopiero w 1833 roku.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Boże Narodzenie
1. Czy Norwegowie dzielą się opłatkiem?
Nie, zwyczaj ten nie jest znany.
2. Czy w Norwegii dzieci również otrzymują prezenty od Świętego Mikołaja?
W Norwegii na Świętego Mikołaja mówi się Julenissen. Przed otrzymaniem prezentów dzieci częstują go miseczką owsianki.
3. Czy w Norwegii główne danie to karp?
Nie, norweska wieczerza wigilijna składa się głównie z dań mięsnych. Bardzo ważnym jej elementem są żeberka jagnięce oraz wieprzowe klopsiki.
4. Co to jest Lutefisk?
To tradycyjna norweska potrawa – suszony dorsz moczony w wodzie z ługiem, a następnie gotowany. Charakteryzuje się silnym zapachem oraz nieco galaretowatą konsystencją.
5. Norwegowie w Wigilię chowają miotły pod choinkę?
Tak, tradycja w Norwegii opowiada, że w Wigilię wiedźmy i złe duchy szukają w domach mioteł, na których mogłyby latać. Ukrywanie mioteł ma na celu odstraszenie demonów.
6. Czy Norwedzy stroją choinki?
Tak, podobnie jak w Polsce, święta w Norwegii nie mogą się obyć bez przystrojonych drzewek świerkowych lub sosnowych.
7. Czy po wigilijnej kolacji podaje się deser z ukrytym migdałem?
Tak, deser ten to krem ryżowy. Szczęśliwiec, który znajdzie migdał, otrzymuje w nagrodę marcepanową świnkę.
8. Co to jest aquavit?
Jest to tradycyjna wódka o ziołowym aromacie, podawana podczas bożonarodzeniowych spotkań z rodziną.
9. Czy w Norwegii są organizowane spotkania opłatkowe dla pracowników?
Nie, powszechne jest jednak organizowanie julebord’ów, czyli imprez dla pracowników w restauracjach, klubach, ośrodkach SPA lub innych miejscach rozrywki. Są to imprezy raczej towarzyskie, nie składa się życzeń ani nie śpiewa się kolęd.
Wielkanoc
1. Czy w święta odprawiane są msze w języku polskim?
W niektórych parafiach odprawiane są msze w języku polskim, najczęściej odbywają się one w ustalone dni miesiąca, nie zawsze wyznaczona data pokrywa się z przypadającym akurat świętem, kwestie te są ustalane przez księży.
3. Czy w Norwegii obchodzony jest lany poniedziałek?
Choć jest to dzień wolny od pracy, Norwegowie nie łączą z nim żadnych szczególnych tradycji.
4. Czy w Wielki Piątek sklepy w Norwegii są czynne?
Nie. Ci, którzy koniecznie chcą tego dnia zrobić zakupy wybierają się po nie do Szwecji.
5. Czy Norwedzy również jedzą jajka na wielkanocne śniadanie?
Tak, podobnie jak w Polsce gotowane jajka są ważnym elementem świątecznego śniadania w Norwegii.